Wytyczne
Postępowanie z pacjentem w przypadku podejrzenia stwardnienia rozsianego
W artykule omówiono specyfikę stwardnienia rozsianego. Przedstawiono diagnostykę oraz możliwości terapeutyczne pacjentów dotyczące zarówno leczenia przewlekłego, jak i objawowego
Stwardnienie rozsiane (SM − sclerosis multiplex) jest chorobą ośrodkowego układu nerwowego (OUN), która najczęściej pojawia się u młodych dorosłych. Jej objawy mogą dotyczyć każdej funkcji układu nerwowego, a przebieg najczęściej obejmuje zaostrzenia i remisje, chociaż może także przyjmować postać postępującą. Leczenie przyczynowe jak dotąd nie jest możliwe, natomiast dostępne są leki modyfikujące przebieg choroby1,2.
Stwardnienie rozsiane to zapalno-demielinizacyjna choroba OUN. W jej przebiegu dochodzi do uszkodzenia osłonek mielinowych, co powoduje pogorszenie przewodzenia impulsu elektrycznego w komórkach nerwowych, a ostatecznie uszkodzenie samych neuronów. Przyczyna stwardnienia rozsianego jak dotąd jest nieznana, a jego przebieg może różnić się u poszczególnych pacjentów. Choroba rozpoczyna się zwykle między 20 a 40 r.ż., przy czym może wystąpić również w dzieciństwie, a także po 50 r.ż. Około 70% pacjentów stanowią kobiety. Na świecie zdiagnozowanych jest ok. 2,8 mln osób. SM jest istotnym problemem socjo-ekonomicznym, ponieważ jako najpowszechniejsza przyczyna inwalidztwa u ludzi młodych często eliminuje ich z rynku pracy – 23% chorych otrzymuje rentę, z czego 1/3 to osoby trwale niezdolne do pracy1,3,4. Przebieg SM najczęściej ma charakter zaostrzeń i remisji – jest to tzw. postać rzutowo-remisyjna, a pojawienie się nowych objawów neurologicznych lub nasilenie istniejących, o ile nie jest związane z aktywną infekcją lub innym czynnikiem wyzwalającym, określa się jako rzut choroby. Wraz z upływem czasu trwania SM, po okresie rzutów, pacjent może przejść w fazę wtórnie postępującą, gdzie progresja objawów występuje stopniowo, a rzuty mogą (lecz nie muszą) się pojawiać. Innym wariantem choroby jest postać pierwotnie postępująca, w której progresja deficytu neurologicznego od początku jest stopniowa, a rzuty nie występują. Niestety, obecnie nie jest możliwe leczenie przyczynowe stwardnienia rozsianego, dysponujemy natomiast wieloma lekami, które modyfikują przebieg tej choroby. Często potrzebne są również leki objawowe, w zależności od potrzeb pacjentów1,2,5.
Objawy stwardnienia rozsianego
Pierwsze symptomy SM mogą różnić się u poszczególnych osób. W zależności od ich charakteru, pacjent może trafić do rozmaitych specjalistów lub do lekarza POZ. Podstawą w postępowaniu z osobami z podejrzeniem stwardnienia rozsianego jest dokładnie ...