Bóle głowy są jednym z najczęstszych powodów zgłaszania się pacjentów do lekarza. Doświadczają ich ludzie w każdym wieku, przy czym najczęściej są to osoby między 20 a 50 r.ż. Bóle głowy mogą upośledzać codzienne funkcjonowanie i być przyczyną absencji w pracy. Można je podzielić na pierwotne i wtórne. Pierwotne bóle głowy to grupa schorzeń, w których nie udało się jednoznacznie ustalić ich etiologii. Wtórne bóle głowy pojawiają się w przebiegu innych chorób. W populacji europejskiej – zarówno wśród kobiet, jak i mężczyzn – najczęściej występuje napięciowy ból głowy. Pacjent z bólem głowy powinien mieć wykonane podstawowe badania w ramach POZ, aby wykluczyć internistyczne przyczyny dolegliwości. W przypadku prawidłowych wyników powinien być pokierowany do neurologa. Zawsze należy pamiętać, że ból głowy może być objawem chorób potencjalnie zagrażających życiu. W takich przypadkach pacjent powinien być skierowany do szpitala¹.

Badanie pacjenta z bólem głowy

Od osoby zgłaszającej się z bólem głowy do lekarza – niezależnie od specjalności – powinno się szczegółowo zebrać wywiad. Pytania, które należy zadać w takim przypadku, wymieniono w tabeli 1.

Pytając o ból głowy, warto poprosić pacjenta o określenie nasilenia jego odczuwania. Do tego celu służy m.in. skala VAS (Visual Analogue Scale), gdzie 0 oznacza brak bólu, a 10 najsilniejszy ból. Stosowanie tej skali pozwala na ocenę stanu wyjściowego oraz skuteczności leczenia.

Oprócz pytań o sam ból głowy należy również zebrać wywiad dotyczący chorób towarzyszących (somatycznych i psychicznych), zażywanych leków, urazów, używek, ciąży, cyklu miesiączkowego, diety, warunków pracy, leczenia stomatologicznego oraz ewentualnych czynników psychospołecznych. Po uzyskaniu danych z wywiadu trzeba przeprowadzić badanie internistyczne i neurologiczne. Wskazany jest także pomiar ciśnienia tętniczego i temperatury ciała. W zależności od wywiadu, można zlecić badania laboratoryjne (w przypadku podejrzenia tła internistycznego) i badania obrazowe (tab. 2)¹.

Na podstawie uzyskanych wyników można postawić rozpoznanie i wdrożyć stosowne leczenie. Jeżeli u osoby z bólem głowy występują inne objawy, np. gorączka, utrata masy ciała, zaburzenia świadomości, gdy ból głowy się nasila lub zmienia charakter, występuje u kobiet w ciąży albo w połogu, należy zachować szczególną czujność¹.