W rodzinie jesteśmy przez wiele lat, te więzy się nie kończą. Najpierw jako dziecko, potem jako dorośli oddajemy rodzicom ich troskę. I nawet jeśli z ich strony jej nie było, wspieramy rodziców w starości i jesteśmy przy nich, gdy umierają – mówi prof. dr hab. Barbara Józefik. Psychoterapia systemowa, dociekając źródeł problemów dziecka w znaczących epizodach życia rodziców, wzorcach postaw wcześniejszych pokoleń, w teraźniejszości i przeszłości, rozpoznaje w kronice rodzinnej zapisane, ale też przemilczane traumy, przekonania, rozumienie ról kobiety, mężczyzny i dziecka, modele rozwiązywania problemów i kody kultury – niepowtarzalną kanwę pokoleń. Odsłania imponderabilia, okruchy doświadczeń, powtarzalności. Pozwala zobaczyć swoich rodziców jako dzieci i jako osoby młode. Ich niedojrzałość i niekompetencje, nierzadko życie w trudnych czasach. Jeżeli nasze dzieciństwo nie było skrajnie złe, jeśli nie dopuszczali się wobec nas okrutnych rzeczy, współczujemy im, współczujemy sobie, zmieniamy perspektywę krzywdy i osądzania na rozumienie.

Transgeneracyjny przekaz

DNA rodziny, na które (analogicznie jak w biologicznym mechanizmie epigenetycznym) wpłynęły doświadczenia poprzednich pokoleń, tworząc z nich niepowtarzalny fenotyp − są znaczącym depozytem: emocjonalnych reakcji członków tej rodziny, ich oczekiwań wobec świata, umiejętności wchodzenia w relacje, budowania bliskości lub otaczania się murem, wraz z całą samotnością, spoza której trudno wyjść, spodziewając się odrzucenia. A także wpływają na ich niskie albo wygórowane poczucie własnej wartości. To wszystko ulepiło naszych dziadków, rodziców, a teraz determinuje nasze zachowania.

W terapii systemowej przyglądamy się temu szczegółowo i mamy wiele koncepcji, poprzez jakie mechanizmy ten transgeneracyjny przekaz się dokonuje. Podczas terapii rozmawiamy z dzieckiem albo nastolatkiem i z jego rodziną na temat wydarzeń, doświadc...

Koszmar porzucenia i umniejszanie uczuciom innych

Pewna kobieta miała matkę Żydówkę, która ukrywała się w czasie wojny. Jako kilkuletnie dziecko została przez nią umieszczona u zakonnic, gdzie pozostawała przez kilka lat – nie widząc nikogo z rodziny. Cały koszmar porzucenia, jaki przeżyła, stres...