Wytyczne
Bóle kręgosłupa w praktyce lekarza rodzinnego
Pacjenci z zespołem bólowym kręgosłupa zwykle w pierwszej kolejności zgłaszają się do lekarza rodzinnego, który rozpoczyna leczenie, a jeśli nie przynosi ono efektu bądź występują niepokojące objawy, kieruje pacjenta do neurologa lub ortopedy. W artykule przedstawiono informacje pomocne w rozpoznaniu i podjęciu optymalnego leczenia
Ból kręgosłupa jest częstą dolegliwością, z którą pacjenci zgłaszają się po pomoc lekarską. Statystycznie 80-90% populacji doświadcza w swoim życiu dolegliwości bólowych tej okolicy1-3. Objawy mogą pojawić się w każdym wieku i być zlokalizowane w różnych odcinkach kręgosłupa. Niekiedy bóle mają tendencję do promieniowania, np. do kończyn lub do międzyżebrzy. W cięższych przypadkach występują również objawy deficytowe: niedowłady, zaburzenia czucia lub zaburzenia zwieraczowe, których charakter zależy od lokalizacji zmian patologicznych w kręgosłupie. Pacjenci z zespołem bólowym kręgosłupa zwykle w pierwszej kolejności zgłaszają się do lekarza rodzinnego, który rozpoczyna leczenie, a jeśli nie przynosi ono efektu bądź występują niepokojące objawy, kieruje pacjenta do neurologa lub ortopedy1,2.
Patofizjologia bólu kręgosłupa
U podstawy bólu kręgosłupa zwykle leży zwyrodnienie krążka międzykręgowego, nazywanego także dyskiem. Krążki międzykręgowe są zlokalizowane między trzonami kręgów, a ich zwyrodnienie może wystąpić na jednym poziomie lub na wielu poziomach. Dysk składa się z pierścienia włóknistego oraz jądra miażdżystego, które stanowi amortyzację między poszczególnymi trzonami i jeśli jest ono prawidłowo położone oraz odpowiednio uwodnione, zapewnia prawidłowe odstępy między kręgami. Przemieszczaniu się jądra miażdżystego ma zapobiegać otaczający je pierścień włóknisty. Poluzowanie lub przerwanie pierścienia włóknistego może doprowadzić do przemieszczenia się jądra miażdżystego i zdarza się, że skutkuje uciskiem na struktury nerwowe. Dodatkowo z wiekiem obniża się uwodnienie jądra miażdżystego, co zwęża przestrzenie między trzonami kręgów i sprzyja bólowi. Zmiany zwyrodnieniowe krążka międzykręgowego najczęściej występują w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, a najrzadziej w piersiowym. Do ich występowania predysponują uwarunkowania genetyczne, a także obciążenia kręgosłupa wywołane przez pracę, styl życia lub nadwagę1.
Ból odcinka szyjnego kręgosłupa
Jest on na ogół wywołany zwyrodnieniem krążków międzykręgowych. Zwykle są to poziomy C5-C7 (70% pacjentów), rzadziej C4-C5 i C7-Th1. U większości pacjentów dolegliwości ustępują samoistnie lub pod wpływem leczenia w ciągu 2-3 miesięcy1,4,5. U chor...
