W najbliższym czasie ma ich być 129, co zapewni opiekę około połowie populacji dorosłych Polaków. Liczba podmiotów udzielających pomocy ma w kolejnych latach wzrastać − docelowo w każdym powiecie i w każdej dzielnicy dużego miasta.

Podsumowanie kolejnego etapu testowania modelu opieki psychiatrycznej w ramach centrów zdrowia psychicznego, skoordynowanych świadczeń wprowadzających wysoką jakość opieki i poprawę w zakresie dostępności z udziałem dr n. med. Anny Depukat, szefowej Biura ds. pilotażu Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego (NPOZP), odbyło się pod koniec 2023 r. na spotkaniu w Polskiej Agencji Prasowej w Warszawie.

Nowy model opieki w psychiatrii

Powstaje sieć CZP z punktem zgłoszeniowo-koordynacyjnym (PZK), poradnią zdrowia psychicznego, zespołem leczenia środowiskowego, psychiatrycznymi oddziałami dziennymi oraz oddziałem stacjonarnym w najbliższym szpitalu ogólnym lub szpitalu psychiatrycznym, gdzie w razie potrzeby trafia pacjent w celu opanowania poważnego kryzysu, np. psychotycznego. Centra udzielają też wsparcia środowiskowego w powrocie do pełnienia ról społecznych.

Założeniami funkcjonowania powstającej struktury są: leczenie osób z zaburzeniami psychicznymi, inicjowanie ich społecznej integracji, przeciwdziałanie stygmatyzacji i wykluczeniu. Limit czasu na znalezienie pomocy dla pacjenta w ramach opieki doraźnej i leczenia stacjonarnego wynosi 48 godzin, w stanie pilnym do 72 godzin, a w stanie bezpośredniego zagrożenia życia − pomoc ma pojawić się natychmiast. Wykwalifikowaną kadrę medyczną centrów stanowią: lekarze psychiatrzy, psychoterapeuci, psychologowie, pielęgniarki psychiatryczne, terapeuci środowiskowi i zajęciowi, asystenci zdrowienia oraz pracownicy socjalni. Ponadto w centrach udzielane są porady prawne, dietetyczne, działają kluby pacjenta, grupy samopomocowe oraz wsparcia. Niektóre CZP dysponują mieszkaniami chronionymi dla osób w trudnej sytuacji mieszkaniowej – osoby te przebywają w nich czasowo, ucząc się samodzielności i odpowiedzialności za siebie, za swój proces leczenia, korzystając ze wsparcia terapeutycznego i socjalnego. Przy CZP na warszawskich Bielanach działa hostel dla osób wymagających zintensyfikowanego wsparcia, bez udziału hospitalizacji psychiatrycznej.