Odkrycia i technologie

Wpływ sposobu odżywiania i restrykcji żywieniowych u kobiet w ciąży na kształtowanie się zdrowia dziecka

Głód – zamierzony czy nie − w przypadku kobiet, zwłaszcza ciężarnych lub planujących ciążę, jest istotnym czynnikiem determinującym stan zdrowia i pomyślność w życiu dorosłym ich dzieci. Doświadczenie głodu w okresie życia płodowego, podobnie jak na etapie wczesnego dzieciństwa, może mieć długofalowe negatywne konsekwencje

Zmiany klimatyczne stanowią zagrożenie XXI w. i mają ogromny wpływ na wiele aspektów codziennego życia, tym samym w znaczący sposób oddziałując na zdrowie, gospodarkę i środowisko1. W szczególności zwiększone narażenie na niekorzystne czynniki środowiskowe, w tym na anomalie pogodowe we wczesnym okresie życia, może wywierać natychmiastowy, długoterminowy niekorzystny efekt na zdrowie jednostki, objawiający się ryzykiem chorób w późniejszym życiu, ponieważ narażenie następuje w krytycznym okresie rozwoju2. Okazuje się, że ekspozycja na te czynniki, zwłaszcza na wczesnych etapach życia (życie płodowe, okres niemowlęcy), może prowadzić do częściowego niedorozwoju w postaci niskiej masy urodzeniowej, co skutkuje większym ryzykiem choroby niedokrwiennej serca i pojawieniem cukrzycy typu 2 w późniejszych latach życia.

Zdrowie fizyczne i psychiczne przyszłej matki ma kluczowe znaczenie dla zdrowia dziecka, niemniej skutki zmian klimatycznych mogą znacząco wpłynąć na ciążę. Najbardziej groźne wydają się globalne ocieplenie i ekstremalne warunki pogodowe, ponieważ mogą przyczynić się do niedożywienia, zwiększyć ryzyko infekcji, zmniejszyć dostępność bezpiecznego schronienia, co łącznie może przyczynić się do odczuwalnego poziomu stresu3.

Zrozumienie, w jaki sposób zewnętrze czynniki środowiskowe oddziałują na rozwój organizmu, zwłaszcza w początkowych etapach życia, może okazać się kluczowe dla wyjaśnienia zmieniających się częstotliwości występowania chorób kardiometabolicznych4.

Zmiany klimatu – ekspozycja na stres

Ekspozycja kobiety ciężarnej na stres w okresie prenatalnym, spowodowany np. klęską żywiołową, może skutkować niekorzystnym efektem w postaci niskiej masy urodzeniowej dziecka, a to z kolei powoduje zwiększone ryzyko rozwoju dysfunkcji kardiometabolicznych, takich jak nadciśnienie i otyłość, w wieku dorosłym5. Opierając się na wynikach badań epidemiologicznych, dowiadujemy się, że u dzieci matek, które w czasie ciąży doświadczyły zmian klimatycznych (nagły szok temperaturowy, np. fala upałów), wystąpiły niekorzystne skutki okołoporodowe6, wpływające na zdrowie dziecka po urodzeniu, w późniejszym okresie życia.

Programowanie rozwojowe

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Zmiany klimatu – ekspozycja na stres

Ekspozycja kobiety ciężarnej na stres w okresie prenatalnym, spowodowany np. klęską żywiołową, może skutkować niekorzystnym efektem w postaci niskiej masy urodzeniowej dziecka, a to [...]

Rola predykcyjnych reakcji adaptacyjnych w kształtowaniu się zdrowia niemowlęcia

Pojawienie się mechanizmów kompensacyjnych w świetle predykcyjnych reakcji adaptacyjnych pozwala na dostrzeżenie zależności pomiędzy niedopasowaniem się młodego organizmu do środowiska zewnętrznego, w którym [...]

Doświadczenie głodu

Szczególnym przypadkiem związanym z ograniczeniami żywieniowymi jest doświadczenie głodu – zarówno podczas klęski żywiołowej, jak i w formie wymuszonego postu (religijnego bądź głodówki).

Niedobór glukozy, deficyt energii

Kontrowersje związane z wpływem postów religijnych na stan zdrowia sprawiają, że temat ten jest częstym obszarem badań, szczególnie w kontekście wpływu oddalonego w czasie. [...]

Przystosowanie się płodu do niedoboru żywieniowego

Z uwagi na obecność predykcyjnych adaptacji rozwojowych, płód wystawiony na niesprzyjające działanie środowiska (w tym przypadku post) może przetrwać, jeśli wykształci metody przystosowawcze [...]

Podsumowanie

Nawyki i przyzwyczajenia matki utrzymywane w okresie ciąży, takie jak palenie papierosów, spożywanie alkoholu, a nawet picie dużej ilości kawy, mogą mieć długofalowe konsekwencje [...]

Do góry