Ostry dyżur
Cztery ustawy w sprawie aborcji oraz wytyczne
Monika Stelmach
Do komisji nadzwyczajnej ds. rozpatrywania projektów dotyczących przerywania ciąży trafiły trzy projekty nowelizujące prawo. Najdalej idące proponowane zmiany to zapisy zezwalające na przerwanie ciąży do 12 tygodnia bez podania przyczyny. Natomiast już dziś obowiązują wytyczne dla lekarzy opracowane wspólnie przez Ministerstwo Zdrowia i Ministerstwo Sprawiedliwości
Zgodnie z obowiązującym prawem przeprowadzenie aborcji poza przypadkami wskazanymi w ustawie jest przestępstwem. Grozi za to kara do 3 lat więzienia, gdy jest dokonana na wczesnym etapie ciąży. Jeśli płód jest dojrzały do przeżycia poza organizmem ciężarnej, to kara rośnie do 8 lat więzienia. Wyjątek stanowią dwie przesłanki z „Ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży” z 1993 r. Aborcję można wykonać zgodnie z prawem, jeśli ciąża jest wynikiem czynu zabronionego oraz jeśli zagraża zdrowiu lub życiu kobiety. Początkowo ustawa zawierała zapis, na mocy którego wskazaniem do aborcji były również ciężkie uszkodzenia płodu. W 2020 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że aborcja z powodu wad płodu jest niezgodna z konstytucją. Do 3 lat pozbawienia wolności grozi również za pomoc kobiecie ciężarnej w przerwaniu ciąży z naruszeniem przepisów ustawy lub za nakłanianie jej do terminacji ciąży.
– Polskie prawo w zakresie aborcji, opierające się na zapisach ustawy z 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży oraz Kodeksu karnego, jest jednym z najbardziej restrykcyjnych w Europie – ocenia dr n. praw. Sabrina Mana-Walasek, doradczyni sejmowej komisji nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących prawa do przerywania ciąży.
Restrykcyjne prawo aborcyjne powoduje, że kobiety dokonują aborcji poza systemem ochrony zdrowia. Każdego dnia tylko z pomocą Aborcji Bez Granic ciąże przerywa ok. 130 Polek. Większość z nich za pomocą tabletek (ok. 123 codziennie). Federacja na Rzecz Kobiet i Planowania Rodziny szacuje, że rocznie 80 tys. do 200 tys. Polek decyduje się na aborcję, z czego 15% zabiegów wykonywanych jest poza granicami kraju. Faktyczna liczba przeprowadzanych terminacji ciąży jest trudna do ustalenia z tego względu, że odbywa się w szarej strefie.
Sytuacji kobiet przyjrzał się Komitet Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Likwidacji Dyskryminacji Kobiet. 2 sierpnia przedstawił wyniki dochodzenia w sprawie polskiego prawa aborcyjnego. We wnioskach stwierdził, że „Polskie przepisy i praktyka ...
