Wytyczne
Zespół krętarzowy – współpraca lekarza i fizjoterapeuty
Zespół krętarzowy, znany także jako zespół bólowy krętarza większego, jest schorzeniem często diagnozowanym, szczególnie u kobiet w wieku 40-60 lat. Objawia się przewlekłym bólem w bocznej okolicy biodra, promieniującym do uda lub pośladka, a także osłabieniem mięśni odwodzących kończynę dolną. Autorzy artykułu, na podstawie dokonanego przeglądu piśmiennictwa, omawiają diagnostykę i leczenie zespołu krętarzowego ze szczególnym uwzględnieniem fizjoterapii
Zespół krętarzowy (zespół bólowy krętarza większego; GTPS − greater trochanteric pain syndrome) to schorzenie rozpoznawane z częstością od 1,8 do 5,6 na 1000 pacjentów rocznie, najczęściej w przedziale wiekowym 40-60 lat, 2-4 razy częściej u kobiet1-3. Do objawów charakteryzujących zespół krętarzowy należą przewlekły ból w bocznej okolicy stawu biodrowego, promieniujący do proksymalnej części uda lub do pośladka, szczególnie odczuwany podczas aktywności fizycznej, palpacyjna tkliwość krętarza większego kości udowej4,5, a także osłabienie mięśni odwodzących kończynę dolną. U części pacjentów ból odczuwany jest po zewnętrznej stronie kończyny dolnej od stawu biodrowego do stawu kolanowego6.
Dokładna przyczyna występowania zespołu krętarzowego nie jest znana7. Za częstą obecność tego schorzenia u kobiet uważa się zwiększone uwypuklenie krętarzy większych kości udowej, będące następstwem szerszej budowy miednicy w porównaniu z miednicą męską, co w konsekwencji prowadzi do zwiększonego napięcia pasma biodrowo-piszczelowego8.
Podczas wykonywania ruchów w obrębie stawu biodrowego dochodzi do powstawania mikrourazów ścięgien mięśni pośladkowych w miejscu ich dystalnych przyczepów na krętarzu większym kości udowej, co prowadzi do degeneracji ścięgien oraz powstawania procesu zapalnego9. Zmniejszenie kąta szyjkowo-trzonowego powodujące kompresję ścięgna mięśnia pośladkowego średniego w okolicy przyczepu na krętarzu większym kości udowej również uznawane jest za potencjalną przyczynę zespołu krętarzowego10. Czynnikami ryzyka występowania tego schorzenia są różnice w długości kończyn dolnych, choroba zwyrodnieniowa stawu biodrowego i/lub kolanowego, wiek, otyłość oraz płeć4,6,11.
Diagnostyka
Bardzo ważnym elementem diagnostyki zespołu krętarzowego jest badanie fizykalne. Należy kompleksowo ocenić układ mięśniowo-szkieletowy, uwzględniając cechy obrzęku, siłę mięśniową, zakres ruchu, ocenę chodu oraz ciągłość skóry. W badaniu przedmiot...