Hematologia

Leukocytoza – kiedy jest groźna?

dr n. med. Magdalena Witkowska

prof. dr hab. n. med. Piotr Smolewski

Zakład Hematologii Doświadczalnej, Uniwersytet Medyczny, Łódź

Adres do korespondencji: dr n. med. Magdalena Witkowska, Zakład Hematologii Doświadczalnej, Uniwersytet Medyczny, Łódź; e-mail: magdamalicka@gmail.com

Zwiększenie liczby krwinek białych może być spowodowane przez wiele różnych czynników. Leukocytoza jest objawem bardzo orientacyjnym i ogólnym. Może być związana z procesami fizjologicznymi lub toczącymi się w organizmie procesami zapalnymi. Bardzo ważne, by w przypadku utrzymującej się leukocytozy, której nie daje się wyjaśnić żadnymi przyczynami, lekarz zlecił specjalistyczną diagnostykę.

CELE ARTYKUŁU

Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien umieć:

  • rozpoznać leukocytozę
  • wdrożyć diagnostykę różnicową leukocytozy
  • wdrożyć podstawowe leczenie najczęstszych przyczyn leukocytozy
  • rozpoznać przypadki leukocytozy niewymagające dalszej diagnostyki lub terapii
  • rozpoznać przypadki leukocytozy wymagające pilnej diagnostyki u innych specjalistów

Wprowadzenie

Krwinki białe to pojęcie dość ogólne. Opisuje bardzo różnorodną grupę komórek, które odgrywają istotną rolę w procesach obronnych ustroju. Prawidłowo całkowita liczba krwinek białych (WBC – white blood cells count) we krwi obwodowej wynosi 4,0-10,0 × 109/l.1 Badanie WBC jest jednak bardzo orientacyjne i ogólne. Oprócz zmian ilościowych należy zawsze ocenić wzór odsetkowy krwinek białych, czyli wzór rozszerzony o liczbę każdego rodzaju krwinek białych w jednostce objętości. W zależności od tego, który z rodzajów leukocytów występuje we krwi obwodowej w zwiększonej liczbie, mówimy o neutrofilii, eozynofilii, bazofilii, limfocytozie lub monocytozie. Rozmaz może być zbadany pod mikroskopem (potocznie nazywany jest wtedy rozmazem ręcznym) lub w analizatorze automatycznym. Obecnie dostępne automatyczne liczniki hematologiczne są w stanie policzyć i ocenić poszczególne podtypy leukocytów w bardzo krótkim czasie, jednak tylko wtedy, gdy krwinki te są prawidłowe. Metoda mikroskopowa, chociaż bardziej praco- i czasochłonna, umożliwia dokładniejszą ocenę populacji krwinek. Pozwala ocenić stopień dojrzałości, w tym obecność form młodszych lub bardziej dojrzałych w szeregu rozwojowym, oraz występowanie form atypowych. Dodatkowo można zaobserwować zmiany morfologiczne charakterystyczne dla chorób rozrostowych. Ocena rozmazu krwi obwodowej powinna być przeprowadzana na podstawie wartości bezwzględnych. Korzystanie z wartości odsetkowych bywa źródłem błędów. Pełna interpretacja podwyższonej leukocytozy jest możliwa tylko po wykonaniu ręcznego rozmazu krwi obwodowej. Prawidłowy wzór odsetkowy krwinek białych przedstawiono w tabeli 1.

Funkcja i grupy leukocytów

Leukocyty są odpowiedzialne za odporność organizmu i walkę z różnego rodzaju patogenami. Pojęcie krwinki białe obejmuje jednak grupę różnych komórek, z których każda ma inną budowę i funkcję. Leukocyty możemy podzielić na:

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Jak rozpoznać leukocytozę?

Leukocytoza oznacza zwiększoną liczbę białych krwinek powyżej górnej granicy normy (WBC>10,0 × 109/l). Do zwiększenia liczby leukocytów może dochodzić za sprawą [...]

Jakie są przyczyny leukocytozy?

Istnieje wiele stanów, w których leukocytoza pojawia się u osoby w pełni zdrowej. Nazywana jest wtedy leukocytozą fizjologiczną. Może wystąpić po znacznym wysiłku fizycznym, [...]

Jak leczyć leukocytozę?

Nie prowadzi się leczenia samej podwyższonej leukocytozy. Jest ona jedynie wynikiem badania. Z reguły ulega samoistnemu cofnięciu wraz z poprawą stanu chorego. W leczeniu [...]
Do góry