Angiologia

Leczenie zespołu pozakrzepowego – co mówią wytyczne? Podsumowanie dla internisty

prof. dr hab. n. med. Dariusz Janczak

lek. Michał Leśniak

lek. Małgorzata Mimier

lek. Dawid Janczak

Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, Zakład Specjalności Zabiegowych, Wydział Nauk o Zdrowiu, Klinika Chirurgiczna, 4. WSK z Polikliniką we Wrocławiu

Adres do korespondencji: prof. dr hab. n. med. Dariusz Janczak, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, Zakład Specjalności Zabiegowych, Wydział Nauk o Zdrowiu, Klinika Chirurgiczna, 4. WSK z Polikliniką, ul. Rudolfa Weigla 5, 500-981 Wrocław; e-mail: dariusz.janczak@op.pl

Zespół pozakrzepowy to najczęstsze odległe powikłanie przebytej zakrzepicy żył głębokich kończyn dolnych. Diagnostyka i leczenie mogą sprawić lekarzom wiele trudności.

CELE ARTYKUŁU

Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien umieć:

  • rozpoznać objawy wskazujące na zespół pozakrzepowy
  • wdrożyć diagnostykę zespołu pozakrzepowego
  • wdrożyć leczenie zespołu pozakrzepowego
  • rozpoznać powikłania leczenia zespołu pozakrzepowego i skorygować odpowiednio leczenie
  • rozpoznać przypadki zespołu pozakrzepowego wymagające skierowania chorego do szpitala lub do innych specjalistów.

Wprowadzenie

Zespół pozakrzepowy pojawia się u 20-50% chorych w ciągu dwóch lat po przebytej zakrzepicy żył głębokich.1 Biorąc pod uwagę częstość występowania zakrzepicy oraz trudności związane z jej wykrywaniem, jest to istotny problem kliniczny i socjoekonomiczny. Zespół pozakrzepowy to objawy przewlekłej niewydolności żylnej występujące po przebytej zakrzepicy żył głębokich kończyn dolnych.

Pacjenci najczęściej skarżą się na dyskomfort, ból, uczucie ciężkości, obrzęki, mrowienia i skurcze mięśniowe chorej kończyny. Niekiedy bóle pojawiają się w trakcie chodzenia (chromanie żylne). Charakterystyczne jest, że dolegliwości występują lub nasilają się w pozycji stojącej, po dłuższym chodzeniu i w wyższych temperaturach otoczenia. Ulgę natomiast przynosi pozycja z uniesionymi kończynami i nocny odpoczynek. Objawy podmiotowe mają różne nasilenie, występują stale lub okresowo (np. wiosną i latem). Objawy zespołu pozakrzepowego znacznie obniżają jakość życia pacjentów i mogą prowadzić do inwalidztwa. Istotne z punktu widzenia praktycznego jest wyodrębnienie chorych z zakrzepicą żył głębokich, szczególnie narażonych na wystąpienie zespołu pozakrzepowego. Najistotniejszym klinicznie czynnikiem ryzyka jest nawrotowa zakrzepica w tej samej kończynie dolnej. Zwiększa to ryzyko zespołu pozakrzepowego nawet 10-krotnie.1 Do innych istotnych czynników ryzyka zaliczamy zakrzepicę proksymalną, szczególnie w odcinku biodrowo-udowym, otyłość (BMI >30 kg/m2) oraz żylaki kończyn dolnych przed wystąpieniem zakrzepicy. W profilaktyce pierwotnej zespołu pozakrzepowego najistotniejsze jest szybkie rozpoznanie oraz właściwe leczenie zabiegowe, farmakologiczne i fizykalne zakrzepicy żył głębokich. Skuteczność długoterminowej kompresjoterapii (stosowanie pończoch przez 2 lata po epizodzie zakrzepicy) jest obecnie kwestionowana.2

Diagnostyka

Kluczowe w diagnostyce zespołu pozakrzepowego jest powiązanie zgłaszanych przez pacjenta objawów z przebytą zakrzepicą żylną. Ze względu na naturalny przebieg zakrzepicy nie zaleca się diagnostyki zespołu pozakrzepowego w okresie 3 miesięcy od jej...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Leczenie

Niezwykle istotne dla leczenia zespołu pozakrzepowego jest ustalenie odpowiedniej strategii postępowania. Wprowadzenie i uporczywe kontynuowanie terapii zachowawczej nie przyniesie oczekiwanych rezultatów, jeżeli [...]

Podsumowanie

Podejrzenie zespołu pozakrzepowego wymaga umiejętnego pokierowania procesem diagnostycznym, począwszy od dokładnego wywiadu i badania fizykalnego, przez badania obrazowe i konsultacje specjalistyczne. U wszystkich chorych [...]
Do góry