W SKRÓCIE

Wszystkie nasycone kwasy tłuszczowe, z wyjątkiem stearynowego (C18:0), zwiększają stężenie cholesterolu LDL. Na stężenie frakcji LDL wpływa też kilka mniej rozpowszechnionych kwasów tłuszczowych. Zwiększają je kwasy jednonienasycone typu trans spożywane w takich samych dawkach jak kwasy nasycone. Wielonienasycone kwasy tłuszczowe, dostarczane w dawkach trzykrotnie większych niż kwasy nasycone obniżają stężenie cholesterolu LDL. Wysokie spożycie większości kwasów tłuszczowych zwiększa stężenie cholesterolu HDL; wyjątek stanowią kwasy jednonienasycone typu trans, które obniżają je podobnie jak węglowodany, gdy zastąpi się nimi inne frakcje kwasów tłuszczowych w pożywieniu człowieka. Stężenia cholesterolu, zawartego w różnych lipoproteidach, nie zmieniają skoniugowane kwasy linolenowe zawierające zarówno wiązania typu cis, jak i trans ani kwasy jednonienasycone typu cis. Kwasy tłuszczowe omega-3 pochodzenia rybiego obniżają stężenie triglicerydów. To, jak skomponowana jest dieta, wciąż uznaje się za ważny, modyfikowalny czynnik decydujący o zagrożeniu dyslipidemią. Nadmierna podaż dowolnej frakcji energetycznej może okazać się jednak istotniejsza w procesie wzrostu stężenia lipidów i lipoprotein.

Wprowadzenie

Miażdżyca to proces polegający na odkładaniu się w naczyniach żółtej substancji, która wyściełając naczynia powoduje pogrubienie ich ścian, a w końcu niedrożność (atheroma pochodzi od łacińskich i greckich terminów oznaczających guza bądź kaszkę). W wyniku tego procesu tętnice tracą swą elastyczność (atherosclerosis – stwardnienie naczyń). Z czasem stwierdzono, że opisywaną kaszkowatą substancją jest cholesterol. Powstało wiele teorii tłumaczących, w jaki sposób cholesterol i jego pochodne zostają uwięzione w ścianie naczynia. Długotrwałe, dokładne obserwacje pozwoliły wyjaśnić naturę aterogenezy. Jest to zachodzący stopniowo, trwający dziesiątki lat proces polegający na powtarzających się incydentach uszkodzenia naczyń, prowadzący do powstania smug tłuszczowych (fatty streaks), egzofitycznych blaszek i ostatecznie gorących blaszek miażdżycowych mających tendencję do pękania. Inaczej niż powolny proces progresji samej miażdżycy incydenty kliniczne, do których prowadzi zamknięcie tętnicy, przebiegają nagle. Mogą one zagrażać życiu lub pogorszyć jego jakość.

Badaczom udało się opracować wiele terapii farmakologicznych o udowodnionym statystycznie korzystnym wpływie na częstość występowania klinicznych powikłań tej choroby. Żadna z nich jednak nie eliminuje zagrożenia w 100%. Większość interwencji doty...