Program edukacyjny: osteoporoza

Cukrzyca a złamania i łamliwość kości

Ann V. Schwartz, PhD

Deborah E. Sellmeyer, MD

Department of Epidemiology and Biostatistics, University of California, San Francisco, USA

Diabetes, Fracture, and Bone Fragility Current Osteoporosis Reports 2007, 5:105-111

Tłum. dr n. med. Iwona Jastrzębska

Adres do korespondencji: Ann V. Schwartz, PhD, Department of Epidemiology and Biostatistics, University of California San Francisco, 185 Berry Street, Suite 5700, San Francisco, CA 94107, USA. E-mail: aschwartz@psg.ucsf.edu

W skrócie

Najnowsze badania potwierdzają, że cukrzyca typu 1 i typu 2 zwiększa ryzyko złamania bliższej nasady kości udowej, a także złamań w innych lokalizacjach. Częściowo przyczyną są prawdopodobnie częstsze upadki, ale znaczenie może mieć również mniejsza wytrzymałość mechaniczna kości. Gęstość kości w cukrzycy typu 1 jest obniżona, ale u chorych na cukrzycę typu 2 zwykle jest zwiększona. Mimo to w obu postaciach choroby łamliwość kości jest większa niż wynikałoby to z ich gęstości. Cukrzyca wpływa na stan kości na wiele sposobów, rolę odgrywa tu otyłość, stężenie insuliny, hiperglikemia, wpływ końcowych produktów zaawansowanej glikacji kolagenu, przy czym czynniki te mają w niektórych przypadkach wpływ przeciwstawny. Ryzyko złamania zwiększa też leczenie tiazolidinedionami, przynajmniej w grupie starszych kobiet. Lekarze muszą zdawać sobie sprawę, że cukrzyca zwiększa ryzyko złamania. Wyjaśnienie odpowiedzialnych za to mechanizmów i opracowanie skutecznych metod zapobiegania złamaniom wymaga dalszych badań.

Wprowadzenie

Zachorowanie na cukrzycę – i typu 1, i typu 2 – wiąże się ze wzrostem ryzyka złamania. Cukrzycę typu 1 cechuje zmniejszenie gęstości mineralnej kości (BMD), podczas gdy w cukrzycy typu 2 BMD zwykle pozostaje w zakresie wartości prawidłowych lub przekracza ich górną granicę. Paradoks wzrostu ryzyka złamania przy dużej BMD w cukrzycy typu 2 częściowo wyjaśniają częstsze upadki, prawdopodobnie jednak też i łamliwość kości jest u chorych na cukrzycę większa niż wynikałoby to z BMD. W ciągu ostatnich kilku lat określono, jak BMD, wytrzymałość kości oraz inne czynniki ryzyka przekładają się na wzrost odsetka złamań u chorych na cukrzycę, wciąż jednak wiedza na ten temat pozostaje niepełna. Prawdopodobnie profilaktyka złamań u tych chorych będzie wymagać docelowo modyfikacji wszystkich wymienionych wyżej czynników. Ponadto wyniki najnowszych badań wskazują, że ryzyko złamania i utratę masy kostnej może zwiększać leczenie tiazolidinedionami, przynajmniej u kobiet w podeszłym wieku. Omawiamy wyniki badań potwierdzających wzrost ryzyka złamania, upadku i łamliwości kości u chorych na cukrzycę. Przedstawiamy aktualny stan wiedzy na temat odpowiedzialnych za te procesy czynników, uwzględniając m.in. wolny obrót kostny, przyspieszony ubytek masy kostnej, stężenie insuliny, hiperglikemię, duże stężenie końcowych produktów zaawansowanej glikacji kolagenu w tkance kostnej oraz leczenie hipoglikemizujące, rozważamy też sposoby chronienia kośćca u chorych na cukrzycę.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Ryzyko złamania w cukrzycy

Zachorowanie na cukrzycę typu 1 wydaje się znacznie zwiększać ryzyko złamania w obrębie bliższego końca kości udowej. Na podstawie wyników metaanalizy pięciu [...]

Cukrzyca a gęstość mineralna kości

Powszechnie wiadomo, że cukrzycę typu 1 charakteryzuje niewielkie zmniejszenie BMD, co potwierdzają przede wszystkim pomiary techniką dwuwiązkowej absorpcjometrii rentgenowskiej (DXA) u dzieci, [...]

Przyczyny wzrostu łamliwości kości

Badania na modelach zwierzęcych (gryzonie) dowodzą, że cukrzycę typu 1 cechuje wolny obrót kostny z mniejszą aktywnością komórek kościotwórczych i prawidłową lub [...]

Ryzyko złamania związane z powikłaniami i leczeniem cukrzycy

Powikłania cukrzycy mogą zwiększać ryzyko złamania. Ustalono, że niedowidzenie, neuropatia obwodowa i upośledzenie czynności nerek należą do czynników ryzyka złamania i [...]

Leczenie osteoporozy w cukrzycy

Niewiele wiadomo na temat skuteczności dzisiejszych metod leczenia osteoporozy u chorych na cukrzycę, wyniki dotychczasowych badań wskazują jednak, że takie są. [...]

Znaczenie kliniczne

Wciąż wiele kwestii do tyczących stanu kośćca u chorych na cukrzycę wymaga wyjaśnienia, bez wątpienia jednak cukrzyca typu 1 i typu 2 zwiększa [...]

Podsumowanie

Cukrzyca – zarówno typu 1, jak i typu 2 – zwiększa ryzyko złamania bliższej nasady kości udowej, a także innych złamań. Przyczyniają się [...]

Do góry