BEZPŁATNY kongres online VMS Interna 2024 już 21-23 maja! 6 sesji - Ponad 25 wykładów - Sesje Q&A | Zapisz się >
Program edukacyjny: osteoporoza
Cukrzyca a złamania i łamliwość kości
Ann V. Schwartz, PhD
Deborah E. Sellmeyer, MD
W skrócie
Najnowsze badania potwierdzają, że cukrzyca typu 1 i typu 2 zwiększa ryzyko złamania bliższej nasady kości udowej, a także złamań w innych lokalizacjach. Częściowo przyczyną są prawdopodobnie częstsze upadki, ale znaczenie może mieć również mniejsza wytrzymałość mechaniczna kości. Gęstość kości w cukrzycy typu 1 jest obniżona, ale u chorych na cukrzycę typu 2 zwykle jest zwiększona. Mimo to w obu postaciach choroby łamliwość kości jest większa niż wynikałoby to z ich gęstości. Cukrzyca wpływa na stan kości na wiele sposobów, rolę odgrywa tu otyłość, stężenie insuliny, hiperglikemia, wpływ końcowych produktów zaawansowanej glikacji kolagenu, przy czym czynniki te mają w niektórych przypadkach wpływ przeciwstawny. Ryzyko złamania zwiększa też leczenie tiazolidinedionami, przynajmniej w grupie starszych kobiet. Lekarze muszą zdawać sobie sprawę, że cukrzyca zwiększa ryzyko złamania. Wyjaśnienie odpowiedzialnych za to mechanizmów i opracowanie skutecznych metod zapobiegania złamaniom wymaga dalszych badań.
Wprowadzenie
Zachorowanie na cukrzycę – i typu 1, i typu 2 – wiąże się ze wzrostem ryzyka złamania. Cukrzycę typu 1 cechuje zmniejszenie gęstości mineralnej kości (BMD), podczas gdy w cukrzycy typu 2 BMD zwykle pozostaje w zakresie wartości prawidłowych lub przekracza ich górną granicę. Paradoks wzrostu ryzyka złamania przy dużej BMD w cukrzycy typu 2 częściowo wyjaśniają częstsze upadki, prawdopodobnie jednak też i łamliwość kości jest u chorych na cukrzycę większa niż wynikałoby to z BMD. W ciągu ostatnich kilku lat określono, jak BMD, wytrzymałość kości oraz inne czynniki ryzyka przekładają się na wzrost odsetka złamań u chorych na cukrzycę, wciąż jednak wiedza na ten temat pozostaje niepełna. Prawdopodobnie profilaktyka złamań u tych chorych będzie wymagać docelowo modyfikacji wszystkich wymienionych wyżej czynników. Ponadto wyniki najnowszych badań wskazują, że ryzyko złamania i utratę masy kostnej może zwiększać leczenie tiazolidinedionami, przynajmniej u kobiet w podeszłym wieku. Omawiamy wyniki badań potwierdzających wzrost ryzyka złamania, upadku i łamliwości kości u chorych na cukrzycę. Przedstawiamy aktualny stan wiedzy na temat odpowiedzialnych za te procesy czynników, uwzględniając m.in. wolny obrót kostny, przyspieszony ubytek masy kostnej, stężenie insuliny, hiperglikemię, duże stężenie końcowych produktów zaawansowanej glikacji kolagenu w tkance kostnej oraz leczenie hipoglikemizujące, rozważamy też sposoby chronienia kośćca u chorych na cukrzycę.