W skrócie

Niemal połowa pacjentów z niewydolnością serca ma prawidłową frakcję wyrzutową (EF – ejection fraction); stan ten określa się jako rozkurczową niewydolność serca. Rozkurczowa niewydolność serca charakteryzuje się prawidłową frakcją wyrzutową, różnego stopnia przerostem koncentrycznym lewej komory oraz nieprawidłową czynnością rozkurczową. Odróżnienie rozkurczowej niewydolności serca od niewydolności z obniżoną frakcją wyrzutową (skurczowa niewydolność serca) jest bardzo ważne, gdyż obie postacie choroby mają odmienną patofizjologię i mogą wymagać innej strategii leczenia. Niemniej jednak zarówno pacjenci z rozkurczową, jak i ze skurczową niewydolnością serca mają takie same objawy kliniczne. Z tego powodu wywiad chorobowy i badanie kliniczne nie pozwalają na rozróżnienie rozkurczowej i skurczowej niewydolności serca. Coraz więcej danych wskazuje, że dysfunkcja rozkurczowa ma związek z nasileniem niewydolności serca i rokowaniem niezależnie od wielkości frakcji wyrzutowej. Ocena czynności skurczowej i rozkurczowej jest więc ważna nie tylko po to, aby odróżnić rozkurczową i skurczową niewydolność serca, ale także by zidentyfikować pacjentów wysokiego ryzyka.

Wprowadzenie

Niewydolność serca jest stanem patologicznym, w którym serce nie pompuje krwi w stopniu pokrywającym zapotrzebowanie tkanek lub pompuje odpowiednią ilość krwi jedynie wtedy, gdy podwyższone jest ciśnienie napełniania. Niezdolność do pompowania krwi w stopniu pokrywającym zapotrzebowanie tkanek może być wynikiem nieprawidłowego napełniania (czynność rozkurczowa) lub nieprawidłowego wyrzucania krwi na obwód (czynność skurczowa). Z tego powodu analiza czynności skurczowej i rozkurczowej lewej komory stanowi podstawę pojęciową klasyfikacji niewydolności serca oraz zrozumienia jej patofizjologii.

Czynność skurczowa i rozkurczowa lewej komory

Czynność skurczowa

Czynność skurczowa lewej komory to jej zdolność do opróżniania się. Może być oznaczona ilościowo jako frakcja opróżniania lub frakcja wyrzutowa (frakcja wyrzutowa to stosunek objętości wyrzutowej do objętości końcowo-rozkurczowej). W związku z tym dysfunkcję skurczową lewej komory definiuje się jako zmniejszenie frakcji wyrzutowej. Frakcję wyrzutową można obliczyć po określeniu objętości lewej komory metodą echokardiografii dwuwymiarowej, wentrykulografii kontrastowej lub radioizotopowej.

Frakcja wyrzutowa jest wykorzystywana jako wskaźnik czynności skurczowej mięśnia sercowego. Na jej wielkość wpływa nie tylko kurczliwość mięśnia sercowego, lecz także obciążenie następcze lewej komory.1 Co więcej, w przypadku lewostronnej niedomyk...