Sympozjum: niewydolność serca
Rola peptydów natriuretycznych w niewydolności serca
Daniel D. Correa de Sa, MD
Horng H. Chen, MBBCh
W skrócie
Niewydolność serca jest zespołem klinicznym związanym z postępującą dysfunkcją serca, naczyń i nerek. Wykazano, że niezależnie od początkowego uszkodzenia ważną rolę w złożonych wielonarządowych i komórkowych adaptacjach odgrywają neurohormony. Zasadnicze znaczenie w tych procesach mają m.in. peptydy natriuretyczne, które działają przeciwstawnie do układu renina-angiotensyna-aldosteron, sprzyjając rozkurczowi naczyń i natriurezie. Do innych ważnych fizjologicznych właściwości peptydów natriuretycznych należy działanie lusitropowe dodatnie, hamujące aktywność współczulną, antyproliferacyjne, przeciwniedokrwienne, przeciwzapalne i antyoksydacyjne. Podawanie egzogennego peptydu natriuretycznego zostało zarejestrowane przez amerykańską Food and Drug Administration jako leczenie u pacjentów z zaawansowaną zdekompensowaną zastoinową niewydolnością serca. Oznaczanie peptydów natriuretycznych ma też wartość diagnostyczną i prognostyczną. Potrzebne są dalsze badania, by określić cały potencjał tej unikatowej rodziny endogennych peptydów.
Wprowadzenie
Peptydy natriuretyczne są grupą genetycznie odrębnych peptydów zawierających 17-aminokwasowy pierścień zamknięty wiązaniem dwusiarczkowym, które powodują ważne działania parakrynne i endokrynne w homeostazie serca i nerek. U ludzi peptyd natriuretyczny typu B (BNP – mózgowy peptyd natriuretyczny) i peptyd natriuretyczny typu A (ANP – przedsionkowy peptyd natriuretyczny) są pochodzenia sercowego, a peptyd natriuretyczny typu C (CNP) jest wytwarzany w śródbłonku (ryc. 1). Ludzki rekombinowany peptyd natriuretyczny typu A (karperityd), peptyd natriuretyczny typu B (nesirityd) oraz urodylatyna (ularityd) są obecnie stosowane w praktyce klinicznej lub oceniane w badaniach klinicznych dotyczących leczenia ostrej dekompensacji niewydolności serca. Do innych nowych syntetycznych postaci peptydów natriuretycznych należą albu-BNP, produkt fuzji ludzkiego rekombinowanego peptydu natriuretycznego typu B i ludzkiej albuminy,1 oraz pegylowany peptyd natriuretyczny typu B, wykazujący aktywność biologiczną po podaniu drogą doustną.2 Metody oznaczania stężenia peptydu natriuretycznego typu B oraz N-końcowego fragmentu propeptydu natriuretycznego typu B (NT-proBNP) są dostępne komercyjnie i wykorzystywane w diagnostyce oraz stratyfikacji ryzyka niewydolności serca. W artykule dokonamy przeglądu roli peptydów natriuretycznych jako środków terapeutycznych oraz biomarkerów niewydolności serca.