W SKRÓCIE

Pacjenci ze świeżym udarem niedokrwiennym lub przemijającym niedokrwieniem mózgu (TIA – transient ischemic attack) należą do grupy wysokiego ryzyka powtórnego udaru mózgu oraz zawału mięśnia sercowego i nagłego zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych. Jeśli nie ma jasno określonych wskazań do przewlekłego leczenia przeciwzakrzepowego (jak np. migotanie przedsionków), lekami z wyboru w zapobieganiu nawracającym zdarzeniom niedokrwiennym są leki antyagregacyjne. Od wielu lat lekiem pierwszego rzutu dla chorych z grupy wysokiego ryzyka zdarzeń niedokrwiennych jest kwas acetylosalicylowy (ASA). W dwóch dużych badaniach klinicznych potwierdzono wyższość skojarzonego leczenia kwasem acetylosalicylowym i dipirydamolem w postaci o przedłużonym uwalnianiu (ERDP) nad stosowaniem samego kwasu acetylosalicylowego u pacjentów ze świeżym udarem niedokrwiennym lub TIA pochodzenia niekardiogennego. Alternatywą dla kwasu acetylosalicylowego jest klopidogrel – lek antyagregacyjny z innej grupy farmakologicznej, ale jego wyższość nad kwasem acetylosalicylowym u chorych po udarze mózgu nie została dowiedziona. Połączenie kwasu acetylosalicylowego z klopidogrelem, skuteczne u chorych z ostrymi zespołami wieńcowymi, w przypadku udaru nie zostało uznane za skuteczniejsze ani za bezpieczniejsze od każdego z leków w monoterapii, choć może przynosić pewne korzyści w grupie z TIA. Oczekiwane wyniki dużego badania z randomizacją porównującego terapię skojarzoną ASA/ERDP z monoterapią klopidogrelem z pewnością ułatwią lekarzom wybór właściwego leczenia antyagregacyjnego w profilaktyce wtórnej zdarzeń niedokrwiennych.

Wprowadzenie

Wśród leków antyagregacyjnych kwas acetylosalicylowy (ASA) ma od lat potwierdzoną skuteczność w szerokim zakresie schorzeń na podłożu zmian naczyniowych, w tym u chorych z udarem niedokrwiennym i TIA. Niezależnie od dawki zmniejsza o 13-22% nawroty zdarzeń niedokrwiennych w grupie pacjentów o podwyższonym ryzyku sercowo-naczyniowym (zagrożonych udarem, zawałem mięśnia sercowego czy nagłym zgonem z przyczyn sercowo-naczyniowych), także tych, którzy w przeszłości przebyli już udar lub TIA.^1-3 W trzech badaniach nie wykazano, aby u chorych z udarem pochodzenia niekardiogennego leczenie przeciwzakrzepowe było skuteczniejsze od leczenia kwasem acetylosalicylowym.^4-6 Do innych zalet kwasu acetylosalicylowego należą niska cena, możliwość podawania raz dziennie oraz długotrwałe doświadczenie kliniczne związane z jego stosowaniem. Alternatywą dla kwasu acetylosalicylowego stosowanego w monoterapii są klopidogrel, ASA/ERDP (kwas acetylosalicylowy + dipirydamol o przedłużonym uwalnianiu) oraz ASA/klopidogrel. Artykuł omawia dane z badań klinicznych, które powinno się uwzględnić przy wyborze któregoś z powyższych schematów terapeutycznych.