W SKRÓCIE

Automatyczne 24-godzinne monitorowanie ciśnienia tętniczego pozwala dokładniej niż pomiary sporadyczne ocenić dobowe zmiany ciśnienia tętniczego i wpływ nadciśnienia na układ krążenia. Jest wiele dowodów wskazujących na istotny bezpośredni związek nadciśnienia stwierdzanego w 24-godzinnym pomiarze z uszkodzeniem narządów. Wyniki długofalowych badań dowodzą także wyższości prognostycznej 24-godzinnego monitorowania w ocenie ryzyka powikłań i zgonu z powodów sercowo-naczyniowych. Automatyczny pomiar 24-godzinny wykorzystuje się dziś też w badaniach farmakologicznych poświęconych ocenie śróddobowej skuteczności poszczególnych leków i ich skojarzeń. Wskaźnik gładkości wyliczany na podstawie 24-godzinnego monitorowania jest z dostępnych metod matematycznych bardziej miarodajny w ocenie skuteczności leków hipotensyjnych niż wskaźnik T/P (trough:peak ratio). 24-godzinny pomiar ciśnienia tętniczego jest szczególnie przydatny w wykrywaniu izolowanego nadciśnienia białego fartucha, ocenie chorych z nadciśnieniem opornym na leczenie, monitorowaniu chorych z grup wysokiego ryzyka oraz w diagnostyce nadciśnienia jatrogennego.

Wprowadzenie

Wiele badań dostarcza dowodów, że ciśnienie tętnicze podlega w ciągu doby dużym spontanicznym wahaniom, przy czym skurczowe (sRR) i rozkurczowe (rRR) w poszczególnych sytuacjach może się różnić nawet o ponad 50 mmHg.¹ U większości osób z prawidłowym ciśnieniem tętniczym i z nadciśnieniem w ciągu dnia ciśnienie jest przeciętnie o 10-20% wyższe niż w nocy. I w dzień, i w nocy obserwuje się krótsze lub dłuższe przejściowe zwyżki.² Mechanizmy odpowiedzialne za te wahania są wielorakie, złożone i nadal nie do końca poznane. Wykazano jednak, że istotną rolę odgrywają tu czynniki behawioralne i bodźce środowiskowe, które pośrednio oddziałują na układ krążenia przez autonomiczny układ nerwowy i układ wydzielniczy.²

Sporadyczne pomiary ciśnienia tętniczego na oddziale lub w gabinecie lekarskim mają związek ze średnim ciśnieniem w ciągu doby, ale tylko pośredni, bo pomiar przeprowadzony w ciągu relatywnie krótkiej wizyty nie oddaje dokładnie ciśnienia tętniczego podczas całodziennej aktywności.³ To zaś oznacza duże ilościowe, a nawet jakościowe rozbieżności w ocenie skuteczności leków hipotensyjnych u chorego z nadciśnieniem tętniczym w zależności od tego, czy kontrolę ciśnienia ocenia się na podstawie pomiarów sporadycznych, czy 24-godzinnego ciągłego monitorowania.⁴

Metoda ciągłego 24-godzinnego monitorowania ciśnienia tętniczego pozwala na automatyczne mierzenie ciśnienia w ciągu całej doby, wskazuje zatem i średnie wartości dobowe, i w poszczególnych podokresach, w dzień, w nocy czy wczesnym rankiem. Umożli...