W skrócie

Wiedza z zakresu antropologii medycznej ma wprowadzić do wykształcenia lekarzy wartość unikatową – umiejętność i potrzebę zrozumienia drugiego człowieka. Jest to obszar nauki, którą nazwać by można humanistyką medyczną i która funkcjonuje już pod tą nazwą w światowym środowisku akademickim. Obejmuje ona nie tylko samą wiedzę kliniczną czy lekarską refleksję nad doświadczeniem choroby, ale jest też wiedzą praktyczną, uczy, jak działać, jak postrzegać i rozumieć innego człowieka, jak rozumieć człowieka chorego. Lekarz odgrywa wyjątkową rolę w relacjach międzyludzkich. Jest tym, który w sposób najbardziej bezpośredni styka się z ludzkim doświadczeniem, z odmiennością psychiczną, egzystencjalną i kulturową poszczególnych jednostek. Każdy, kto bada pacjenta i z nim rozmawia, bada też jego życie intymne: zwyczaje, zachowania społeczne, prywatne mity i wyobrażenia. Każde działanie medyczne jest bowiem zawsze momentem, w którym ujawniają się najbardziej bezpośrednie postawy, lęki, nadzieje i motywacje, zarówno chorych, jak i ich otoczenia. Lekarz staje się w ten sposób kimś w rodzaju powiernika kultury czy może nawet powiernika człowieczeństwa. Jest to główne założenie tak rozumianej humanistyki medycznej.

Różnica między disease a illness

Lekarz nie spotyka się z pacjentem w sytuacji zwyczajnej, bezproblemowej. Staje przed nim człowiek wraz ze swoim najbardziej intymnym doświadczeniem choroby, osoba, która zaczyna doświadczać swej cielesności zupełnie inaczej niż dotychczas. W ten sposób w centrum zainteresowania medycyny znajduje się choroba jako przemiana pewnego codziennego doświadczenia. Co więcej, to doświadczenie choroby nie jest jakimś obiektywnym stanem, i wielu z nas, lekarzy praktykujących, zdaje sobie z tego sprawę. Odczucia i doznania pacjenta są bardzo różne i bardzo różnie przez lekarza oceniane (jako mniej lub bardziej adekwatne do stanu pacjenta, mniej lub bardziej charakterystyczne dla danej jednostki chorobowej i w końcu mniej lub bardziej zrozumiałe dla lekarza).

Problem leży w szczególnym podejściu lekarza do pacjenta, jego ciała i choroby, które utrwaliło się w tradycji lekarskiej. Takie podejście zrodziło się na bazie nowoczesnej medycyny, która umożliwia skuteczne rozpoznawanie i leczenie chorób, a jed...

Rozumienie ciała w medycynie humanistycznej

Medycyna humanistyczna traktuje chorego nie tylko jako organizm czy zespół narządów i układów. Ciało człowieka chorego w żadnym razie nie sprowadza się do ciała w znaczeniu biologicznym. I nie chodzi tylko o to, że poza ciałem istnieje jakaś dusza...