Wprowadzenie

Rosnąca świadomość znaczenia cukrzycy i jej powikłań, zwłaszcza ze strony układu krążenia, spowodowała, że w ciągu ostatnich 10 lat cukrzyca znalazła się w centrum zainteresowania. Spadek aktywności fizycznej oraz wzrost konsumpcji kalorii powodują, że cukrzyca występuje coraz częściej i u coraz młodszych osób. Za zwiększenie częstości występowania cukrzycy odpowiada także rosnąca długość życia, dłuższa przeżywalność chorych, u których cukrzyca wystąpiła wcześnie, oraz postępy w zapobieganiu i leczeniu chorób układu sercowo-naczyniowego.

Nowe metody leczenia cukrzycy nie ograniczają się tylko do leków hipoglikemizujących. Za szczególnie ważną grupę leków uważa się m.in. statyny, bo chociaż spowodowana przez te leki względna redukcja ryzyka sercowo-naczyniowego u chorych na cukrzycę jest taka sama jak u pacjentów z innych grup, to ryzyko podstawowe w grupie osób z cukrzycą jest znacznie wyższe niż w przypadku populacji ogólnej (2-3 razy wyższe), i wyższe nawet niż u osób ze stwierdzoną chorobą układu krążenia (ryzyko ok. 2,5 razy wyższe). Z tego względu w przypadku osób chorych na cukrzycę statyny oraz inne leki cechują się o wiele lepszym stosunkiem kosztów do korzyści. Innym przykładem nowszych leków, które nie obniżają stężenia glukozy, ale mają znaczący, udowodniony klinicznie wpływ na przebieg leczenia cukrzycy, są inhibitory układu reninowo-angiotensynowego, leki antyagregacyjne (takie jak klopidogrel) oraz nowe leki obniżające stężenie lipidów. Niepowodzeniem zakończyły się natomiast próby stosowania nowych leków zapobiegających powikłaniom mikroangiopatycznym, które nie weszły do praktyki klinicznej, oraz tiazolidinedionów, w przypadku których nie udało się wykazać ochronnego działania na układ krążenia.¹ W latach 2006-2007 największe zainteresowanie w leczeniu cukrzycy wzbudzały znów leki hipoglikemizujące (tab. 1). Niniejszy przegląd został ograniczony do leków wprowadzonych na rynek w okresie ostatniego roku lub takich, których pojawienia należy się spodziewać w ciągu najbliższych 12 miesięcy po tej publikacji. Agoniści receptora typu gamma aktywowanego przez proliferatory peroksysomów (peroxisome proliferator-activated receptor, PPAR), w tym tiazolidinediony, zostały omówione w poprzednim wydaniu Horizons in Medicine.² Dużym rozczarowaniem jest to, że nowsze, silniejsze leki z grupy agonistów PPAR nie wyszły poza badania kliniczne.

Nowe leki w leczeniu cukrzycy wywodzą się z klasycznego podejścia farmakologii do procesu opracowywania leków i świadczą o powrocie podejścia endokrynologicznego w leczeniu cukrzycy typu 2. Rimonabant blokuje receptory kanabinoidowe w ośrodkowym u...