W SKRÓCIE

Za niesercowy ból w klatce piersiowej uważa się przypominający dławicę piersiową ból zlokalizowany w centralnej części klatki piersiowej bez oznak choroby serca w ocenie kardiologicznej. Problem jest częsty, bo co czwarta osoba w populacji ogólnej zgłasza co najmniej jeden taki epizod rocznie. Ból w klatce piersiowej jest powodem 5% wszystkich wizyt u lekarzy pierwszego kontaktu i na ostrych dyżurach.¹ Nawet u znacznego odsetka pacjentów kierowanych na angiografię tętnic wieńcowych nie stwierdza się oznak choroby niedokrwiennej serca. Nazwa nie powinna być myląca, dlatego preferuje się raczej określenie „niewyjaśniony ból w klatce piersiowej” niż ból niesercowy czy atypowy, bo może on mieć jednak związek z nierozpoznaną chorobą serca. W przypadku wykluczenia choroby niedokrwiennej serca rokowanie jest zazwyczaj doskonałe.² Mimo jednak uspokajających zapewnień o łagodnej naturze dolegliwości i wyników przeprowadzonych badań, wiele osób wciąż szuka pomocy lekarskiej, co podraża koszty opieki.¹

Ocena kliniczna

Niewyjaśniony ból w klatce piersiowej może mieć wiele przyczyn (tab. 1), a ich rozpoznawanie utrudnia nieswoisty charakter i lokalizacja dolegliwości. Ponieważ może mieć związek z chorobą niedokrwienną serca,³ konieczne jest wykonanie EKG i oznaczenie troponiny w celu wykluczenia niedokrwienia mięśnia sercowego. Jeśli pochodzenie bólu wciąż budzi wątpliwości, konieczne jest przeprowadzenie specjalistycznych badań (nieinwazyjna próba wysiłkowa) lub uzyskanie opinii kardiologa.

Pomocna może być powtórna ocena kliniczna. Szczegółowy wywiad i badanie przedmiotowe mogą ujawnić typowe objawy choroby refluksowej (potwierdza ją szybka poprawa po podaniu leków zobojętniających), ból przy palpacji ścian klatki piersiowej, hiperwentylację lub napady lęku panicznego. Niewyjaśniony ból w klatce piersiowej często współistnieje z problemami psychospołecznymi, zwłaszcza u osób kierowanych do poradni specjalistycznych.⁴ Pacjenci z chorobami psychicznymi są szczególnie wrażliwi i skupieni na objawach trzewnych, które często określają jako bolesne i uważają za objawy ciężkiej choroby zagrażającej życiu.⁴

Badania

W 1892 r. William Osler sugerował, że źródłem epizodycznego bólu w klatce piersiowej mogą być zmiany w przełyku, podkreślał jednak konieczność uwzględniania także innych rozpoznań („istotą medycyny jest niepewność i sztuka oceny prawdopodobieństwa...

Za ból w klatce piersiowej mogą odpowiadać różne bodźce przełykowe, np. wywoływane zarzucaniem kwaśnej treści, rozdęciem lub zaburzeniami motoryki. U wielu pacjentów z niewyjaśnionym bólem w klatce piersiowej stwierdza się nadwrażliwość trzewną, c...