W SKRÓCIE

Ostra nie­wy­dol­ność ne­rek (ONN) jest jed­nym z naj­częst­szych po­wi­kłań ho­spi­ta­li­za­cji. Czę­stość wy­stę­po­wa­nia wy­no­si 7%,¹ a na od­dzia­łach in­ten­syw­nej te­ra­pii wzra­sta na­wet do 15%.² To nie­za­leż­ny czyn­nik pre­dyk­cyj­ny zgo­nu³ w ta­kich po­za­ner­ko­wych za­bu­rze­niach jak sep­sa i krwa­wie­nie.⁴ Szyb­ka re­ak­cja ra­tu­je ży­cie i za­po­bie­ga uszko­dze­niu ne­fro­nów. Ze wzglę­du na po­ten­cjal­ną od­wra­cal­ność ostrej nie­wy­dol­no­ści ne­rek istot­ne jest od­róż­nia­nie jej od prze­wle­kłej nie­wy­dol­no­ści ne­rek (tab. 1).

Ostra nie­wy­dol­ność ne­rek na od­dzia­le in­ten­syw­nej te­ra­pii

ONN u pa­cjen­tów prze­by­wa­ją­cych na od­dzia­le in­ten­syw­nej te­ra­pii jest zróż­ni­co­wa­ną jed­nost­ką cho­ro­bo­wą. W przy­pad­ku pa­cjen­tów z ONN ho­spi­ta­li­zo­wa­nych po­za OIT ner­ki są za­zwy­czaj je­dy­nym nie­wy­dol­nym na­rzą­dem, a śmier­tel­ność nie prze­kra­cza 5-10%.^5,6 Na­to­miast ostra nie­wy­dol­ność ne­rek u pa­cjen­tów OIT za­zwy­czaj zwią­za­na jest z sep­są i nie­wy­dol­no­ścią wie­lo­na­rzą­do­wą,⁷ śmier­tel­ność zaś prze­kra­cza 50%, a na­wet 80% przy ko­niecz­no­ści te­ra­pii ner­ko­za­stęp­czej.⁸ Moż­na prze­wi­dy­wać, że im wię­cej na­rzą­dów jest nie­wy­dol­nych, tym wyż­szy od­se­tek zgo­nów, ale u 65% pa­cjen­tów, któ­rzy prze­ży­li ONN, po­wra­ca pra­wi­dło­wa funk­cja ne­rek i moż­na za­prze­stać dia­li­zo­te­ra­pii.⁸ Ostra nie­wy­dol­ność ne­rek na od­dzia­le in­ten­syw­nej te­ra­pii ma w 76% przy­pad­ków zwią­zek z ostrą mar­twi­cą cew­ko­wą, a na in­nych od­dzia­łach w 38% (ryc. 1).⁷

Ostra mar­twi­ca cew­ko­wa

Na uszko­dze­nie ce­wek ner­ko­wych spo­wo­do­wa­ne hi­pok­sją skła­da­ją się zmia­ny czyn­no­ścio­we⁹ i mor­fo­lo­gicz­ne.¹⁰ Po­wrót pra­wi­dło­wej czyn­no­ści ne­rek na­stę­pu­je dzię­ki re­ge­ne­ra­cji i róż­ni­co­wa­niu się ko­mó­rek cew­ko­wych, co za­le­ży od ak­ty­wa­cji ge­nów re­gu­lu­ją­cych wzrost i uwal­nia­nia czyn­ni­ków wzro­stu.¹¹

W ostrej mar­twi­cy cew­ko­wej nie­wy­dol­ność ne­rek trwa za­zwy­czaj 7-21 dni.¹² Okres zdro­wie­nia za­le­ży od cza­su trwa­nia i cięż­ko­ści przy­czy­ny pier­wot­nej oraz po­wi­kłań,¹² któ­rym mo­gą to­wa­rzy­szyć za­bu­rze­nia ner­ko­wej au­to­re­gu­la­cji pro­wa­dzą­ce do upo­śle­dze­nia mi­kro­krą­że­nia ner­ko­we­go na­wet przy nie­wiel­kim zmniej­sze­niu prze­pły­wu w krą­że­niu sys­te­mo­wym. U więk­szo­ści pa­cjen­tów, któ­rzy prze­ży­li ostrą mar­twi­cę cew­ko­wą na­stę­pu­je cał­ko­wi­te przy­wró­ce­nie funk­cji ne­rek. Jed­nak cho­rzy z prze­wle­kłą cho­ro­bą ne­rek lub z prze­dłu­ża­ją­cą się ostrą nie­wy­dol­no­ścią, wy­wo­ła­ną po­wta­rza­ją­cy­mi się uszko­dze­nia­mi, czę­ściej są na­ra­że­ni na trwa­łe uszko­dze­nie czyn­no­ści ne­rek.¹³ Wie­le stra­te­gii le­cze­nia far­ma­ko­lo­gicz­ne­go, ta­kich jak sto­so­wa­nie diu­re­ty­ków pę­tlo­wych i do­pa­mi­ny w daw­ce ner­ko­wej, oka­za­ło się nie­sku­tecz­ne w ostrej mar­twi­cy cew­ko­wej u lu­dzi, choć z ba­dań wy­ni­ka­ło, że mo­że przy­no­sić ko­rzy­ści.^14-20