prof. dr hab. n. med. Dariusz Moczulski

Szanowni Państwo!

Z ciekawością zapoznałem się z Ustawą z dnia 16 lipca 2020 roku o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz niektórych innych ustaw. Szczególnie zainteresowała mnie zmiana, zgodnie z którą testy na każdy nowy termin Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego (PES) mają się składać z 30% nowych pytań i 70% wybranych z jawnej bazy PES. Dowiedziałem się również, że tę jawną bazę pytań testowych PES dyrektor Centrum Egzaminów Medycznych (CEM) będzie udostępniał na stronie internetowej tejże instytucji. Podobny wpis dotyczy również Lekarskiego Egzaminu Końcowego (LEK), w którym 30% pytań będzie nowych, a 70% wybranych z jawnej bazy pytań LEK. Zastanawiam się, jak będzie funkcjonował egzamin zarówno PES, jak i LEK w nowej formie, jeżeli 70% pytań będzie pochodzić z jawnej bazy. Kiedyś słyszałem, że są ludzie, którzy potrafią się nauczyć do 2000 cyfr po przecinku w liczbie π. Ja w tej chwili pamiętam tylko dwie cyfry po przecinku, czyli 1 i 4. Jak więc ludzie uczą się aż 2000 cyfr na pamięć? Muszą tworzyć sobie skojarzenia, które są łatwiejsze do zapamiętania niż same cyfry. Rozważam zatem, ilu pytań z jawnej bazy jest w stanie nauczyć się lekarz przystępujący do PES lub LEK, stosując metodę skojarzeń. Podejrzewam, że co najmniej 2000. Nauka tzw. giełdy, która nie stanowi żadnej tajemnicy wśród studentów, polega na tym, że człowiek zapamiętuje specyficzny szczegół z treści pytania i kojarzy go z charakterystycznym elementem z poprawnej odpowiedzi. Nie trzeba nawet pamiętać treści całego pytania, wystarczy jedynie, że skojarzymy na przykład „dziecko w wieku 6 lat” z „ospą wietrzną” czy „38-letniego policjanta” z „sarkoidozą”. Zakładam więc, że stosując tę metodę, każdy przystępujący do PES czy LEK bez problemu odpowie poprawnie na wszystkie pytania egzaminacyjne pochodzące z jawnej bazy pytań. No dobrze, ale pozostaje jeszcze 30% nowych, nieznanych wcześniej pytań testowych. Ponieważ każde pytanie testowe ma 5 możliwych odpowiedzi, to jeżeli zawsze zaznaczymy na przykład odpowiedź C, losowo na co piąte pytanie powinniśmy odpowiedzieć poprawnie. Jedna piąta z 30% to kolejne 6% poprawnych odpowiedzi z całego zestawu pytań na egzaminie. W ten sposób uzyskujemy w sumie 76% poprawnych odpowiedzi, stosując jedynie metodę giełdy dla znanych wcześniej pytań: oraz metodę losową w przypadku pytań nowych. Wynik 76% poprawnych odpowiedzi niewątpliwie wystarczy do zdania egzaminu PES czy LEK. Tutaj zadaję sobie pytanie: jaki sens ma przeprowadzanie takiego egzaminu? Czy nie szkoda na niego czasu, pieniędzy i wysiłku?

Tematem obecnego numeru „Medycyny po Dyplomie” jest zaparcie u pacjentów geriatrycznych. Mimo że dolegliwość ta może się wydawać błaha, to jednak stanowi istotny problem dla osób starszych pozostających pod naszą opieką. Warto więc odświeżyć sobie wiedzę na ten temat, żeby nie ignorować tego schorzenia i służyć jak najlepiej pomocą w przypadku jego występowania.