Codziennie zdajesz egzamin z medycyny

Zatrucia

dr hab. n. med. Natalia Pawlas, prof. SUM

Katedra i Zakład Farmakologii, Wydział Nauk Medycznych w Zabrzu, Śląski Uniwersytet Medyczny

Adres do korespondencji:

dr hab. n. med. Natalia Pawlas, prof. SUM

Katedra i Zakład Farmakologii,

Wydział Nauk Medycznych w Zabrzu,

Śląski Uniwersytet Medyczny

ul. Jordana 38, 41-808 Zabrze

e-mail: natalia.pawlas@sum.edu.pl

1. Na szpitalny oddział ratunkowy (SOR) przywieziono 41-letniego pacjenta uzależnionego od alkoholu. W chwili przyjęcia pacjent był zamroczony, bez logicznego kontaktu. Badania laboratoryjne wykluczyły upojenie alkoholowe. Wyniki badań gazometrycznych przedstawiono w tabeli 1.

Wyniki badania gazometrycznego u tego chorego wskazują na podejrzenie zatrucia:

a. Płynem do dezynfekcji rąk

b. Amfetaminą

c. Alkoholami niespożywczymi – metanol, glikol etylenowy

d. Benzodiazepinami

e. Paracetamolem

Komentarz

W badaniu gazometrycznym stwierdzono głęboką kwasicę metaboliczną, która może wskazywać na zatrucie metanolem lub glikolem etylenowym. Przez osoby uzależnione od alkoholu są one spożywane jako substytuty alkoholu etylowego. Płyn do dezynfekcji rąk zawiera alkohol etylowy i/lub alkohol izopropylowy. Izopropanol jest alkoholem niespożywczym, który powoduje ketonurię i ketonemię, ale bez kwasicy metabolicznej.

2. Pacjentka, 36 lat, dotychczas przewlekle nieleczona, została ukąszona przez żmiję zygzakowatą w powierzchnię boczną stopy prawej. Bezpośrednio po ukąszeniu pojawiły się ból i obrzęk stopy prawej oraz uogólnione osłabienie, a następnie obserwowano objawy ogólne pod postacią hipotensji, nudności, wymiotów i bólu brzucha.

Prawidłowym postępowaniem jest:

a. Postępowanie jedynie objawowe

b. Jedynie podanie surowicy przeciw jadowi żmii

c. Postępowanie przeciwbólowe, przeciwobrzękowe i podanie surowicy przeciw jadowi żmii

d. Postępowanie przeciwbólowe, przeciwobrzękowe, objawowe i podanie surowicy przeciw jadowi żmii oraz zastosowanie profilaktyki przeciwtężcowej

e. Postępowanie przeciwbólowe i przeciwobrzękowe

Komentarz

W opisanym powyżej przypadku są wskazania do postępowania specyficznego polegającego na podaniu surowicy przeciw jadowi żmii i wdrożeniu profilaktyki przeciwtężcowej (wszystkie rany kąsane uznajemy za „brudne”). Należy również włączyć postępowanie przeciwbólowe, przeciwobrzękowe i objawowe. Surowica przeciw jadowi żmii jako białko obcogatunkowe wymaga zastosowania po wykonaniu próby uczuleniowej. Podanie niesie ryzyko wystąpienia reakcji alergicznych, stąd też nie we wszystkich przypadkach pokąsań przez żmiję surowica jest rekomendowana.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

1. Na szpitalny oddział ratunkowy (SOR) przywieziono 41-letniego pacjenta uzależnionego od alkoholu. W chwili przyjęcia pacjent był zamroczony, bez logicznego kontaktu. Badania laboratoryjne wykluczyły upojenie alkoholowe. Wyniki badań gazometrycznych przedstawiono w tabeli 1.<<<|Tabela 1>>>

Wyniki badania gazometrycznego u tego chorego wskazują na podejrzenie zatrucia:

3. U badanego nieprzytomnego pacjenta znalezionego w domu w badaniu gazometrycznym uzyskano wyniki przedstawione w tabeli 2.<<<|Tabela 2>>>

W diagnostyce należy rozważyć:

4. Na podstawie wyników badania gazometrycznego, które zawarto w tabeli 3, można podejrzewać:<<<|Tabela 3>>>

a. Zatrucie cyjanowodorem

5. Pacjent, 35 lat, uzależniony w przeszłości od amfetaminy i alkoholu, obecnie od 5 lat sporadycznie zażywający amfetaminę i spożywający alkohol, w nieznanych okolicznościach uległ zatruciu dopalaczem (myślał, że to amfetamina). Po pojawieniu się osłabienia i senności, nietypowych dla działania amfetaminy, sam wezwał zespół ratownictwa medycznego. W szpitalu pacjent był przytomny, w logicznym kontakcie, podsypiający, osłabiony, z uogólnioną sinicą, saturacją (SpO2) 68%, płytkim oddechem, wąskimi źrenicami z osłabioną reakcją na światło, wydolny krążeniowo. W badaniu gazometrycznym stwierdzono całkowitą niewydolność oddechową i kwasicę oddechową. W badaniach toksykologicznych odnotowano wydalanie z moczem amfetaminy i metamfetaminy.

Prawidłowe postępowanie w tym przypadku to:

6. Pacjent, 57 lat, dotychczas nieleczony, w piątek wieczorem spożył 2 samodzielnie zebrane we własnym ogródku grzyby blaszkowe; miały to być pieczarki. Po około 7 godzinach wystąpiły u niego wymioty oraz biegunka, które utrzymywały się przez całą sobotę i niedzielę. Do szpitala zgłosił się dopiero w niedzielę. W badaniach stwierdzono cechy uszkodzenia wątroby: aminotransferaza alaninowa (AlAT – alanine aminotransferase) 1155 j./l, aminotransferaza asparaginowa (AspAT – aspartate aminotransferase) 1023 j./l, bilirubina 1,92 mg/dl, kreatynina 1,9 mg/dl, międzynarodowy znormalizowany współczynnik czasu protrombinowego (INR – international normalized ratio) 1,5.

Wywiad i badania wskazują na zatrucie:

7. 3-letnie dziecko przegryzło i spożyło część saszetki zawierającej środki do prania. Bezpośrednio po spożyciu nie wystąpiły żadne objawy.

Prawidłowym postępowaniem jest:

8. U nieprzytomnego 33-letniego pacjenta po zatruciu kwasem walproinowym i etanolem w rutynowo wykonywanych na SOR-ze badaniach stwierdzono następujące wyniki: AspAT 1764 j./l, AlAT 560 j./l, kreatynina 4,69 mg/dl, INR 1,04, bilirubina 0,62 mg/dl.

Jakie powinno być dalsze postępowanie?

Do góry