prof. dr hab. n. med. Dariusz Moczulski

Szanowni Państwo!

Wracając z ostatniego Kongresu Akademii po Dyplomie INTERNA, zacząłem się zastanawiać, jaka jest obecnie rola nauczyciela w medycynie. Czy jest on jeszcze do czegoś potrzebny przy ogólnym dostępie do wiedzy w internecie? Kiedyś jego podstawową misją było przekazywanie wiedzy. Nie było wtedy internetu, a podręczniki się dezaktualizowały. Jak więc zmieniła się jego rola w obecnych czasach? Wydaje mi się, że jego głównym zadaniem przestało być przekazywanie wiedzy. Jest nim natomiast układanie tej wiedzy i nadawanie każdej informacji odpowiedniej wagi.

Oczywiście cele w edukacji medycznej można osiągnąć samemu, bez nauczyciela. Może to jednak zająć więcej czasu i można w ten sposób popełnić więcej błędów. Istotną rolą nauczyciela jest więc wskazanie, gdzie może dojść do pomyłek. Najlepiej, gdy nauczyciel przyzna się do własnych błędów, jak bowiem mówi jedno z fińskich przysłów: „W pamięci uczniów najlepiej zapisują się błędy nauczycieli”.

Bycie dobrym nauczycielem w medycynie jest dużą umiejętnością. Zanim przekaże się komuś informację w poukładany sposób, trzeba ją sobie najpierw samemu dobrze uporządkować. Trzeba zrozumieć wszystkie zależności i wyjątki, zachowując przy tym pokorę dla zmienności w medycynie. Sztuką w nauczaniu jest przekazywanie informacji w taki sposób, aby została ona zapamiętana na długi czas. Niektórzy nauczyciele mają taką umiejętność wrodzoną, inni natomiast mogą nabyć ją z czasem. Jedna z moich ulubionych sentencji łacińskich mówi: „Poeci rodzą się, mówcą można zostać” (Poetae nascuntur, oratores fiunt). Dobrego nauczyciela łatwo rozpoznać po tym, że swoją wiedzę przekazuje nam w sposób prosty i poukładany. Wykład dobrego nauczyciela łatwo zapamiętać, ponieważ nie zawiera on zbyt wielu szczegółów.

Nawet gdy lekarz nie szkoli innych lekarzy, to jest on nauczycielem dla swoich pacjentów, którzy zwykle korzystają z internetu w celu zdobycia wiedzy na temat swojego zdrowia. Nie należy się temu dziwić, biorąc pod uwagę, że zdrowie jest jedną z najważniejszych rzeczy w naszym życiu. Zawsze należy traktować taką samoedukację ze zrozumieniem. Internet nie jest jednak w stanie zastąpić lekarza w nadawaniu poszczególnym informacjom odpowiedniej wagi. A już na pewno nie zastąpi lekarza we wspieraniu chorego.

Tematem obecnego numeru „Medycyny po Dyplomie” są aktualne standardy postępowania w chorobie uchyłkowej jelita grubego. Z chorobą tą spotykamy się głównie u naszych starszych pacjentów. Warto więc wiedzieć, jak im skutecznie pomóc.