Prawo dla lekarza

Samobójstwo pacjenta podczas hospitalizacji

adw. Anna Popławska

Kancelaria Adwokacka Anna Popławska w Łodzi, filia w Poddębicach

Adres do korespondencji:

adw. Anna Popławska

Kancelaria Adwokacka Anna Popławska

ul. Sterlinga 27/29 lok. 309, 90-212 Łódź

e-mail: anna@poplawska.pl

  • Na kim ciąży odpowiedzialność za popełnienie przez pacjenta samobójstwa w czasie hospitalizacji
  • Jak placówki medyczne mogą się zabezpieczać przed ryzykiem realizacji przez pacjentów prób samobójczych
  • Przykłady spraw, w których sądy różnych instancji orzekały o odpowiedzialności placówek medycznych w związku z samobójstwem ich pacjentów w trakcie hospitalizacji

Świadczenia medyczne w odniesieniu do osób z zaburzeniami psychicznymi powinny być realizowane szczególnie starannie i zmierzać do maksymalnego zapewnienia bezpieczeństwa. Wszelkie nieprawidłowości organizacyjne oraz zaniedbania w tym zakresie, które umożliwiają pacjentowi podjęcie skutecznej próby samobójczej, obciążają prawnie placówkę, w której dokonał tego czynu.

Przesłanki odpowiedzialności

Placówka medyczna odpowiada za następstwa samobójczej śmierci pacjenta, jeśli nie dochowa wymagań organizacyjnych prawidłowego funkcjonowania jednostki ochrony zdrowia. Odpowiedzialność szpitala opiera się na zasadzie ryzyka, co znajduje swoją podstawę prawną w dyspozycji art. 430 Kodeksu cywilnego1 (dalej w skrócie: k.c.).

Przepis art. 430 k.c. wprowadza konstrukcję odpowiedzialności za winę podwładnego. Mimo że jest to odpowiedzialność na zasadzie ryzyka, to jej warunkiem jest wina podwładnego (pracownika szpitala) przy wyrządzeniu szkody osobie trzeciej. Z związku z tym odpowiedzialność ta nie ma charakteru czysto obiektywnego, ale mieszany, ponieważ zależy od winy podwładnego. W najprostszym ujęciu elementy, jakie muszą zaistnieć, by powstała odpowiedzialność z art. 430 k.c., to szkoda, związek przyczynowy i wina. W ujęciu bardziej szczegółowym: do powstania powyższej odpowiedzialności odszkodowawczej niezbędne jest udowodnienie przez poszkodowanego szeregu przesłanek, a mianowicie, że:

  • między działaniem lub zaniechaniem sprawcy (nazywanego podwładnym) a szkodą zachodził związek przyczynowy
  • zachowanie sprawcy (podwładnego) było zawinione
  • uszczerbek został wyrządzony osobie trzeciej, nie zaś podmiotowi ponoszącemu odpowiedzialność
  • wyrządzenie szkody nastąpiło przy wykonywaniu przez podwładnego powierzonej mu czynności
  • powierzenie czynności nastąpiło na własny rachunek tego, kto według przepisu ma naprawić szkodę (zwanego zwierzchnikiem)
  • sprawca w trakcie wykonywania powierzonej czynności podlegał kierownictwu podmiotu ponoszącego odpowiedzialność i miał obowiązek stosowania się do jego wskazówek.

Reasumując, przesłanki odpowiedzialności na podstawie art. 430 k.c. można ująć następująco:

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Odpowiedzialność zwierzchnika

Artykuł 430 k.c. przewiduje odpowiedzialność za cudzy czyn. Jest to odpowiedzialność za działania wykonywane „na rachunek” zwierzchnika3. Podmiot leczniczy odpowiada za [...]

Formy rekompensaty

Nie ulega wątpliwości, że na podstawie art. 430 k.c. naprawieniu podlega szkoda majątkowa umożliwiająca ubieganie się o rekompensatę w formie odszkodowania. Znacznie trudniejsza [...]

Najczęstsze zaniedbania

Najczęstszymi zaniedbaniami, które przypisuje się w postępowaniach sądowych szpitalom jako podmiotom ponoszącym odpowiedzialność prawną za śmierć hospitalizowanego pacjenta, są nieprawidłowe zabezpieczenie, a także [...]

Działania mające na celu zwiększenie bezpieczeństwa

By maksymalnie ograniczyć ryzyko popełnienia przez hospitalizowanego pacjenta samobójstwa, zaleca się takie działania, jak:

Przykłady z orzecznictwa

Sąd Okręgowy w Krakowie jako sąd pierwszej instancji rozpoznawał sprawę mężczyzny, który 1 maja 2014 r. w trakcie hospitalizacji wyskoczył przez okno, skutkiem [...]

Podsumowanie

Całkowita eliminacja zagrożeń bezpieczeństwa pacjenta niestety nie jest możliwa, do samobójstw dochodzi nawet w najlepszych szpitalach na świecie. Dla niektórych jednak krajów, [...]

Do góry