Wytyczne w praktyce

Standardy postępowania w ostrym uszkodzeniu nerek

dr n. med. Katarzyna Pęczek-Bartyzel

prof. dr hab. n. med. Michał Nowicki

Klinika Nefrologii, Hipertensjologii i Transplantologii Nerek, Centralny Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego w Łodzi

Adres do korespondencji:

dr n. med. Katarzyna Pęczek-Bartyzel

Klinika Nefrologii, Hipertensjologii i Transplantologii Nerek,

Centralny Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego w Łodzi

ul. Pomorska 251, 92-213 Łódź

e-mail: katarzyna.peczek@umed.lodz.pl

  • W 2023 r. NICE opublikował aktualizację zaleceń dotyczących standardów postępowania u pacjentów z ostrym uszkodzeniem nerek (AKI)
  • W dokumencie wskazano sześć głównych celów, których realizacja mogłaby przyczynić się do poprawy rokowania u pacjentów z AKI. Najważniejsze z nich to dbałość o zwiększenie świadomości zdrowotnej pacjentów oraz prawidłowe reagowanie na sytuacje zagrożenia rozwojem AKI u osób będących pod opieką ambulatoryjną lub hospitalizowanych
  • Istotnym aspektem wydaje się też dostępność do leczenia nerkozastępczego oraz opieki specjalistycznej po zakończeniu hospitalizacji

Ostre uszkodzenie nerek (AKI – acute kidney injury) występuje każdego roku u ponad 13 mln ludzi na całym świecie1. Epizod AKI wiąże się ze zwiększonym ryzykiem powikłań zarówno nerkowych, jak i pozanerkowych1. Według grupy ekspertów Kidney Disease: Improving Global Outcomes (KDIGO) do rozpoznania ostrego uszkodzenia nerek uprawnia stwierdzenie obecności przynajmniej jednego z poniższych kryteriów:

  • zwiększenie stężenia kreatyniny w surowicy o co najmniej 26 µmol/l w ciągu 48 godzin
  • zwiększenie stężenia kreatyniny w surowicy o co najmniej 50% w porównaniu z wartością występującą w czasie ostatnich 7 dni
  • zmniejszenie diurezy do mniej niż 0,5 ml/kg/h przez co najmniej 6 godzin u dorosłych lub co najmniej 8 godzin u dzieci i młodzieży
  • zmniejszenie wartości szacunkowego wskaźnika filtracji kłębuszkowej (eGFR – estimated glomerular filtration rate) o co najmniej 25% w ciągu 7 dni u dzieci i młodzieży2.

W marcu 2023 r. National Institute for Health and Care Excellence (NICE) wydał nowe zalecenia określające standardy postępowania w przypadku ostrego uszkodzenia nerek3. Obejmują one zagadnienia dotyczące zapobiegania, rozpoznawania, a także postępowania diagnostycznego i terapeutycznego u dzieci, młodzieży i dorosłych z ostrym uszkodzeniem nerek. Omawiane zalecenia nie uwzględniają sytuacji szczególnych, takich jak opieka nad pacjentkami w ciąży oraz pacjentami po przeszczepieniu nerki. W opublikowanych zaleceniach wskazano sześć głównych punktów, w których optymalizacja postępowania mogłaby przynieść istotne korzyści w procesie diagnostyczno-terapeutycznym pacjentów z AKI.

Tegoroczne zalecenia stanowią aktualizację i uzupełnienie wytycznych opublikowanych w 2014 r. Dokument dotyczący standardów postępowania u pacjentów z AKI został stworzony przy udziale angielskiej agencji rządowej National Health Service (NHS Engl...

Jak już wspomniano, zalecenia NICE 2023 skupiają się na sześciu celach3:

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Podwyższenie świadomości zdrowotnej w grupie zwiększonego ryzyka

Wskazuje się na konieczność poszerzenia świadomości wśród dzieci, młodzieży i dorosłych znajdujących się w grupie zwiększonego ryzyka wystąpienia AKI dotyczącej zachowań prozdrowotnych mających [...]

Rozpoznawanie ostrego uszkodzenia nerek u pacjentów hospitalizowanych

W omawianym dokumencie wskazano, że niezbędna jest regularna kontrola wskaźników funkcji wydalniczej nerek (stężenie kreatyniny w surowicy) podczas hospitalizacji dzieci, młodzieży i dorosłych będących [...]

Reakcja na 2 stopień ostrzeżenia o ryzyku wystąpienia ostrego uszkodzenia nerek

Dorosłych pacjentów, u których osiągnięto 2 stopień zagrożenia wystąpieniem ostrego uszkodzenia nerek, klinicysta powinien ponownie ocenić w ciągu 6 godzin lub w ciągu 24 [...]

Reakcja na 3 stopień ostrzeżenia o ryzyku wystąpienia ostrego uszkodzenia nerek

Dorośli pacjenci, u których osiągnięto stopień 3 zagrożenia wystąpieniem ostrego uszkodzenia nerek, powinni zostać ponownie ocenieni przez klinicystę w ciągu 6 godzin lub, [...]

Dostępność leczenia nerkozastępczego

Dzieci, młodzież i dorośli z ostrym uszkodzeniem nerek, u których istnieją wskazania do zastosowania leczenia nerkozastępczego, powinni natychmiast zostać skierowani na oddział nefrologiczny lub [...]

Ocena kliniczna po wypisie ze szpitala

Dorośli pacjenci wypisywani ze szpitala po epizodzie ostrego uszkodzenia nerek powinni ponownie zostać ocenieni klinicznie w ciągu 3 miesięcy lub nawet wcześniej, [...]

Podsumowanie

Opublikowane w 2023 r. zalecenia NICE dotyczące standardów postępowania w ostrym uszkodzeniu nerek mogą stanowić cenne źródło wskazówek z zakresu planowania procesu diagnostyczno-terapeutycznego u pacjentów [...]
Do góry