W lutym 2023 r. opublikowano aktualizację wytycznych dotyczących nadzoru nad chorymi z przełykiem Bar­retta (BE – Barrett’s esophagus), która została opracowana przez brytyjski National Institute for Health and Care Excellence (NICE)¹. Jej autorzy nowelizują zalecenia opublikowane pierwotnie w 2010 roku.

Definicja i epidemiologia

Przełyk Barretta jest stosunkowo częstą chorobą, dotyczy bowiem 2-5% populacji i powstaje u 10-20% pacjentów z chorobą refluksową przełyku. Grupami najwyższego ryzyka zachorowania według NICE są mężczyźni rasy białej, powyżej 50 r.ż., otyli, palący tytoń, a także ci z chorobą refluksową trwającą co najmniej 5 lat. Ryzykiem rozwoju schorzenia są obciążone również osoby, których krewni w pierwszej linii chorują na gruczolakoraka przełyku lub przełyk Barretta². Kilkuprocentowe różnice na niekorzyść Amerykanów w stosunku do Europejczyków wynikają zapewne z różnic w częstości występowania wtórnych czynników ryzyka przełyku Barretta, głównie otyłości, która jest częstsza w populacji amerykańskiej.

Na poziomie komórkowym kaskada zdarzeń prowadzących do wystąpienia przełyku Barretta rozpoczyna się od przekształcenia nabłonka wielowarstwowego przełyku do typu walcowatego z obecnością komórek kubkowych. W wyniku tego procesu w przełyku pojawia się patologiczna tkanka, którą określa się jako metaplazję. W dalszych etapach przekształceń może dojść do dysplazji, która w końcowym etapie prowadzi do raka gruczołowego. Wśród wielu czynników ryzyka raka przełyku tylko występowanie przełyku Barretta w tym aspekcie udowodniono bezspornie.

Objawami sugerującymi obecność przełyku Barretta są głównie dolegliwości refluksowe. Mogą się pojawić również objawy mniej typowe, z innych narządów, na przykład objawy zapalenia krtani, co określono jako maska laryngologiczna choroby refluksowej przełyku. W niektórych przypadkach przełyk Barretta przebiega bezobjawowo i jest rozpoznawany przypadkowo w trakcie gastroskopii wykonywanej z innych wskazań³.