Wieści ze świata
Postępowanie interdyscyplinarne w ostrym martwiczym zapaleniu trzustki
Dana Ben-Ami Shor*
Einat Ritter*
Tom Borkovsky
Erwin Santo
Wprowadzenie
Ostre zapalenie trzustki (OZT) stanowi powszechnie występującą chorobę układu pokarmowego, która w wielu przypadkach wymaga leczenia szpitalnego i może prowadzić do innych chorób współistniejących. Pierwotnymi przyczynami OZT są kamica żółciowa i spożywanie alkoholu. Inne możliwe przyczyny obejmują: zaburzenia metaboliczne (takie jak hipertriglicerydemia i hiperkalcemia), powikłania po zabiegach endoskopowych w obrębie dróg żółciowych lub trzustki, przyjmowanie niektórych leków, anomalie anatomiczne, urazy, zakażenia itp.1 W większości przypadków (80%) ostre zapalenie trzustki ma łagodny przebieg i ustępuje samoistnie. Niemniej w 10-20% przypadków mogą wystąpić powikłania prowadzące do martwicy trzustki lub sąsiadujących tkanek2.
Martwica trzustki zazwyczaj rozwija się w ciągu dwóch pierwszych tygodni od rozpoznania OZT i w mniejszości przypadków (mniej niż 5%) obejmuje tylko tkankę trzustki. W 80% przypadków martwica powstaje zarówno w obrębie trzustki, jak i sąsiadujących tkanek, natomiast w 20% przypadków obejmuje tylko sąsiadujące tkanki2. U pacjentów z martwiczym zapaleniem trzustki powszechnie obserwuje się niewydolność narządową, do której może dojść nawet przy braku zakażenia. Postęp choroby zależy od rozległości martwicy, stopnia rozprzestrzenienia się martwicy do pobliskich narządów oraz rozwoju zakażeń wtórnych. W przypadku zakażenia zbiornika martwiczego może dojść do powikłań, takich jak niewydolność wielonarządowa (38%) i konieczność wentylacji mechanicznej, co prowadzi do zwiększenia śmiertelności nawet do 30%3.
W niniejszym artykule przeglądowym omówiono ocenę stopnia ciężkości ostrego zapalenia trzustki, wykonywanie badań obrazowych u pacjentów z OZT, postępowanie w ostrym martwiczym zapaleniu trzustki, strategie drenażu i mechanicznego usuwania materiału martwiczego ze zbiorników trzustkowych oraz zabiegi endoskopowe z wykorzystaniem metody zwielokrotnionego dostępu. Ponadto zostały omówione nowe metody i wyroby medyczne stosowane w zabiegach endoskopowych.
Ocena stopnia ciężkości ostrego zapalenia trzustki
Ocena stopnia ciężkości OZT ma kluczowe znaczenie w opracowaniu planu leczenia i ustaleniu rokowania pacjenta. Najbardziej rozpowszechnionym systemem klasyfikacji klinicznej jest Revised Atlanta Classification (RAC)4, w której określono trzy stopnie nasilenia ostrego zapalenia trzustki:
1. Łagodne ostre zapalenie trzustki: brak niewydolności narządowej, niewystępowanie powikłań miejscowych lub ogólnoustrojowych, zazwyczaj ustępuje w ciągu kilku dni od zastosowania leczenia wspomagającego
