Wprowadzenie

Samoistny krwotok śródmózgowy (intracerebral hemorrhage, ICH) stanowi drugi co do częstości po udarze niedokrwiennym rodzaj udaru mózgu. Najczęstszą jego przyczyną jest nadciśnienie tętnicze i mózgowa angiopatia amyloidowa. Z uwagi na coraz częstsze stosowanie leków przeciwzakrzepowych istotnym problemem stało się krwawienie śródmózgowe w przebiegu koagulopatii polekowej. Istotnym elementem rozpoznania krwotoku śródmózgowego jest zebranie dokładnego wywiadu z oceną czynników ryzyka jego wystąpienia oraz ocena kliniczna stanu pacjenta. ICH manifestuje się szybko postępującym deficytem neurologicznym, któremu zwykle towarzyszą takie objawy, jak ból głowy, wymioty i zaburzenia świadomości. W oparciu o objawy kliniczne nie można jednak jednoznacznie rozpoznać krwotoku śródmózgowego, a zwłaszcza odróżnić go od udaru niedokrwiennego – w tym celu konieczne jest wykonanie badań obrazowych mózgu. Biorąc pod uwagę wysoką śmiertelność w przebiegu krwotoku śródmózgowego, kluczowe znaczenie ma szybkie rozpoznanie choroby i wdrożenie odpowiedniego leczenia. Ważnym elementem leczenia pacjentów z ICH jest też właściwa ocena rokowania i przewidywanie przebiegu choroby. Należy jednak pamiętać, że we wczesnym okresie choroby ocena ta jest niepewna i powinna być dokonywana bardzo ostrożnie, zwłaszcza w odniesieniu do procedury odstąpienia od resuscytacji i podtrzymywania życia. Wyniki obserwacji wykazały bowiem, że największa śmiertelność wśród pacjentów z krwotokiem śródmózgowym dotyczy wczesnego okresu hospitalizacji, co często jest związane z odstąpieniem od wykonania procedur podtrzymujących życie ze względu na niekorzystne rokowanie. Ważnym aspektem leczenia pacjentów z krwotokiem śródmózgowym jest profilaktyka nawrotu choroby, obejmująca przede wszystkim właściwą kontrolę i leczenie nadciśnienia tętniczego oraz rozważne podejmowanie decyzji dotyczącej leczenia przeciwkrzepliwego, która powinna być oparta na skrupulatnej ocenie bilansu ryzyka i korzyści związanych z tym leczeniem. Przyszłość leczenia pacjentów z krwotokiem śródmózgowym skupia się na kilku celach, w tym na zapobieganiu wystąpieniu choroby, np. przez właściwą kontrolę i leczenie nadciśnienia tętniczego czy zapobieganie rozwojowi i leczenie angiopatii amyloidowej.

Niniejszy artykuł stanowi drugą część opracowania dotyczącego krwotoku śródmózgowego i zawiera podsumowanie aktualnej wiedzy na temat diagnostyki, oceny rokowania i profilaktyki nawrotu choroby.

Kliniczna manifestacja krwotoku śródmózgowego