Padaczka cechuje się wysoką nadrozpoznawalnością. Niewłaściwe rozpoznanie padaczki ma poważne konsekwencje kliniczne i społeczne, takie jak: niepotrzebnie wdrożone leczenie lub brak właściwego leczenia, narażenie chorego na działania niepożądane leczenia lub interakcje lekowe, wpływ rozpoznania i leczenia na jakość życia oraz wysokie koszty leczenia (dla pacjenta, rodziny) i opieki specjalistycznej (dla systemu opieki zdrowotnej). Dlatego tak istotna jest właściwa interpretacja danych klinicznych i wyników badań dodatkowych.

Wprowadzenie

Rozpoznawanie padaczki, jej diagnostyka i leczenie stanowią duże wyzwanie. Wynika to ze zróżnicowanego obrazu klinicznego napadów padaczkowych, różnej etiologii epizodów napadowych, złożonej diagnostyki różnicowej incydentów naśladujących napady padaczkowe, a także z szerokiej gamy dostępnych leków przeciwpadaczkowych, ich spektrum działania, wzajemnych interakcji i działań niepożądanych.

Do pomyłek może dojść na każdym etapie opieki nad chorymi z padaczką: od rozpoznania lub różnicowania (determinowanego znajomością definicji padaczki, semiologii napadów, szczegółowym wywiadem zbieranym od chorego lub świadków zdarzeń napadowych), poprzez diagnostykę [nadinterpretacja wyników badań dodatkowych, zwłaszcza zapisu elektroencefalograficznego (EEG)], po leczenie, które powinno być adekwatne do rodzaju napadów, stosowane w optymalnych, dobrze tolerowanych przez chorego dawkach lub w optymalnych połączeniach.

W niniejszym artykule omówiono wybrane kwestie dotyczące najczęstszych pomyłek, do jakich dochodzi podczas rozpoznawania i leczenia napadów padaczkowych.

Rozpoznawanie padaczki

Napad padaczkowy to zdarzenie kliniczne wynikające z nieprawidłowych i nadmiernych wyładowań czynności bioelektrycznej komórek nerwowych, prowadzących do zaburzeń czynności mózgu. Objawy kliniczne napadu padaczkowego występują napadowo i mogą obejmować zaburzenia świadomości, funkcji ruchowych, czuciowych, układu autonomicznego oraz zaburzenia psychiczne zgłaszane przez chorego lub obserwowane przez świadków zdarzenia. Napad padaczkowy nie jest równoznaczny z rozpoznaniem padaczki, której definicja zakłada powtarzalność incydentów napadowych. International League Against Epilepsy (ILAE) definiuje padaczkę jako:

• wystąpienie w odstępie ponad 24 godz. co najmniej dwóch nieprowokowanych (lub odruchowych) napadów padaczkowych
• wystąpienie jednego nieprowokowanego (lub odruchowego) napadu padaczkowego i prawdopodobieństwo wystąpienia kolejnego napadu >60% po dwóch nieprowokowanych napadach, do których doszło w ciągu 10 lat
• rozpoznanie określonego zespołu padaczkowego.¹