3. Kto jest zagrożony udarem?

Ryzyko udaru rośnie z wiekiem – po przekroczeniu 55 r.ż. wzrasta ono dwukrotnie co 10 lat. Uważa się, że niezwykle groźne jest niedostatecznie kontrolowane nadciśnienie tętnicze (wartości >140/85 mmHg, a u osób z cukrzycą >130/80 mmHg). Przyjmuje się, że nadciśnienie tętnicze może zwiększać ryzyko udaru nawet pięciokrotnie. Kolejnym zagrożeniem jest migotanie przedsionków, rozpoznawane u 5-20% chorych z udarem. Wymaga ono regularnego przyjmowania doustnych leków przeciwzakrzepowych oraz wizyt kontrolnych u lekarza rodzinnego. Ryzyko udaru zwiększają też miażdżyca naczyń oraz cukrzyca. Dodatkowo w grupie zagrożonej są osoby palące papierosy, spożywające nadmierne ilości alkoholu oraz z nadwagą. Udowodniono również, że kobiety stosujące antykoncepcję hormonalną i obciążone dodatkowym czynnikiem ryzyka (takim jak np. palenie papierosów) są narażone na udar w większym stopniu.

4. Jak zapobiegać udarowi?

W profilaktyce udaru kluczową rolę odgrywa styl życia. Dieta powinna być dobrze zbilansowana, niskotłuszczowa, bogata w warzywa i owoce, z niskim spożyciem soli. Zaleca się:

- regularny wysiłek fizyczny (minimum 30 min dziennie średnio nasilonego wysiłku, np. spacer, jazda na rowerze, taniec), ponieważ ułatwia utrzymanie właściwej masy ciała, obniża ciśnienie tętnicze oraz pomaga w normalizacji cukru we krwi

- zaprzestanie palenia tytoniu (zwiększa ono ryzyko udaru 1,5-3-krotnie)

- unikanie nadmiernego spożycia alkoholu

- regularną kontrole ciśnienia tętniczego i przyjmowanie leków przeciwnadciśnieniowych zgodnie z zaleceniami lekarza.

- kontrolę stężenia cukru we krwi, a w przypadku cukrzycy przestrzeganie zaleceń lekarza.

5. Jak leczyć udar?

W przypadku wystąpienia objawów mogących wskazywać na udar trzeba niezwłocznie wezwać pomoc medyczną – nie można czekać, aż objawy same ustąpią. Kluczową rolę odgrywa w tym wypadku czas – każda minuta jest ważna. To czas decyduje o możliwości podjęcia właściwego leczenia.

6. Co po udarze? Kiedy rehabilitacja? Kiedy poprawa?

Po wystąpieniu udaru chory przebywa na oddziale neurologicznym, gdzie otrzymuje odpowiednie leczenie. Niezwykle istotna jest rehabilitacja, którą rozpoczyna się już w pierwszych dobach pobytu w szpitalu. Ćwiczenia mają przywrócić utraconą sprawność. Należy kontynuować je długo po wypisaniu ze szpitala. Czas potrzebny do poprawy oraz stopień, w jakim powróci sprawność, są kwestią indywidualną, u każdego pacjenta inną.