U osób z ostrymi stanami neurologicznymi, takimi jak udar niedokrwienny lub krwawienie podpajęczynówkowe, często stwierdza się zaburzenia rytmu serca, zmiany załamka T lub odcinka ST czy wydłużenie odstępu QT. Okazuje się jednak, że także chorzy z padaczką są bardziej podatni na rozwój zaburzeń rytmu serca (m.in. znajdują się w grupie zwiększonego ryzyka nagłego zgonu), co wynika z dysfunkcji układu autonomicznego, wpływu leków przeciwpadaczkowych i indywidualnej podatności – mimo braku strukturalnego uszkodzenia serca.

Wprowadzenie

Umieralność wśród osób z padaczką jest istotnie większa niż w populacji ogólnej (1,6-9,3 razy wyższy współczynnik umieralności).^1-5 Podwyższone ryzyko zgonu w tej grupie pacjentów wynika z kilku czynników, mianowicie:

• zwiększonej śmiertelności w przebiegu choroby podstawowej (uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego) leżącej u podłoża padaczki
• nagłej niespodziewanej śmierci w przebiegu padaczki (SUDEP – sudden unexplained death in epilepsy) czy stanu padaczkowego
• większej liczby wypadków (np. urazów, zatonięć, poparzeń, zadławień), do których dochodzi w trakcie napadów padaczkowych
• prób samobójczych podejmowanych przez osoby z padaczką
• stosowanej farmakoterapii.⁶

SUDEP odpowiada za 8-17% zgonów wśród pacjentów z padaczką.⁶ Każdego roku 1 na 1000 chorych umiera w przebiegu SUDEP,⁷ przeważnie ci z długoletnią padaczką i osoby z padaczką lekooporną, wśród których częstość SUDEP wynosi 3-9 przypadków/1000/r.⁸ Zaburzenia rytmu serca są uznawane za potencjalną przyczynę SUDEP.

SUDEP – definicja i możliwe przyczyny

SUDEP to nagła, nieoczekiwana, niezwiązana z urazem (czy zatonięciem) śmierć osoby z rozpoznaną padaczką, do której dochodzi przy świadkach lub bez ich obecności. U zmarłych stwierdza się lub nie cechy przebytego napadu padaczkowego, ale z wykluczeniem stanu padaczkowego, a badanie pośmiertne nie wykazuje strukturalnej ani toksykologicznej przyczyny zgonu.⁹

Aby rozpoznać SUDEP, muszą być spełnione następujące kryteria: 1. pacjent chorował na padaczkę definiowaną jako występowanie nawracających, nieprowokowanych napadów padaczkowych; 2. śmierć nastąpiła nieoczekiwanie, chory był w dobrym stanie zdrowia; 3. do zgonu doszło nagle; 4. zdarzenie nastąpiło w trakcie codziennych czynności; 5. nie udało się ustalić przyczyny zgonu w badaniu pośmiertnym; 6. zgon nie był bezpośrednim wynikiem napadu padaczkowego czy stanu padaczkowego.¹⁰

Gdy spełnione są wszystkie powyższe kryteria, rozpoznaje się pewny SUDEP; w przypadku braku badania autopsyjnego – SUDEP prawdopodobny; jeśli natomiast współistnieje inna potencjalna przyczyna, ale brakuje dowodów na jej bezpośredni udział w zdarz...