Przetrwała głuchota czuciowo-nerwowa stanowi główne powikłanie bakteryjnego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Konsekwencje społeczne głuchoty u dorosłych są poważne: utrata słuchu utrudnia funkcjonowanie i uniemożliwia aktywność zawodową. Odpowiednio wczesne wszczepienie implantów ślimakowych gwarantuje lepsze wyniki rehabilitacji słuchowej i pozwala tej grupie chorych na dalsze niezakłócone funkcjonowanie w społeczeństwie.

Wprowadzenie

Głuchota jest najczęstszym z przetrwałych powikłań zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych (ZOMR). Im dłużej toczy się proces zapalny, tym głębszy stopień niedosłuchu. W związku z tym ważne jest szybkie wdrożenie antybiotykoterapii, która – zwłaszcza u dzieci – może doprowadzić nawet do ustąpienia tego powikłania. Jeśli niedosłuch się utrzymuje, należy niezwłocznie pogłębić diagnostykę o badania audiologiczne i obrazowe (tomografię komputerową wysokiej rozdzielczości [HRCT – high resolution computed tomography] kości skroniowych), by zakwalifikować pacjenta do szybkiego wszczepienia implantu ślimakowego. Zwlekanie z konsultacją laryngologiczną i upływający czas działają na niekorzyść chorego, ponieważ postępujący proces osyfikacji błędnika utrudnia, a czasami nawet uniemożliwia przeprowadzenie udanej implantacji i rehabilitacji słuchu.

Niedosłuch odbiorczy i głuchota jako powikłania ZOMR

Szacuje się, że rocznie na całym świecie na ZOMR choruje ok. 1,2 mln osób. Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych znajduje się w pierwszej dziesiątce chorób zakaźnych będących przyczyną zgonów.¹ Szczególnie niebezpieczne są powikłania bakteryjnego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, wśród których na pierwsze miejsce wysuwa się przetrwała głuchota czuciowo-nerwowa, rozpoznawana nawet u 10% populacji dziecięcej jako powikłanie ZOMR.^2,3 Stwierdza się również niedosłuch przejściowy lub fluktuacyjny.⁴

U dorosłych głuchota w następstwie ZOMR wiąże się głównie z zakażeniem Streptococcus pneumoniae, u dzieci najczęściej izolowanym z płynu mózgowo-rdzeniowego szczepem jest Neisseria meningitidis, a u noworodków za niedosłuch w przebiegu ZOMR odpowiadają przede wszystkim paciorkowce z grupy B oraz Escherichia coli. W krajach rozwijających się, gdzie nie wprowadzono szczepień przeciw Haemophilus influenzae typu b, drobnoustrój ten wciąż jest główną przyczyną głuchoty po ZOMR.

Dużą rolę w prewencji ZOMR pochodzenia bakteryjnego odegrało wprowadzenie szczepień przeciwko najczęstszym patogenom, które je wywołują – meningokokom i pneumokokom. Należy jednak pamiętać, że nie ma szczepionki, która byłaby skuteczna w przypadku...