ŚWIĄTECZNA DARMOWA DOSTAWA od 20 grudnia do 8 stycznia! Zamówienia złożone w tym okresie wyślemy od 2 stycznia 2025. Sprawdź >
Neuroinfekcje
Neurosarkoidoza
Bartłomiej Borawski1
dr n. med. Beata Kuklińska2
Karolina Sobieszuk1
prof. dr hab. n. med. Joanna Zajkowska3
- Neurosarkoidoza może dotyczyć zarówno ośrodkowego, jak i obwodowego układu nerwowego wraz z mięśniami
- Przedstawienie objawów klinicznych, postaci, diagnostyki, a także leczenia sarkoidozy układu nerwowego
Wprowadzenie
Neurosarkoidoza jest pozapłucną odmianą sarkoidozy, układowej choroby zapalnej o nieznanej etiologii, związanej prawdopodobnie z dysfunkcją układu odpornościowego1. W jej przebiegu dochodzi do tworzenia się charakterystycznych nieserowaciejących ziarniniaków, które mogą się lokalizować w niemal każdym narządzie. Najczęściej sarkoidoza objawia się obustronną limfadenopatią wnęk płucnych lub śródpiersia, naciekiem śródmiąższu płucnego oraz zajęciem skóry i narządu wzroku.
Epidemiologia
Sarkoidoza występuje na całym świecie, dotyczy pacjentów wszystkich ras, obu płci i każdej grupy wiekowej. Typowo choroba dotyka młodych dorosłych, a szczyt występowania przypada na 20-40 rok życia2. Wśród pacjentów nieznacznie przeważają kobiety. W krajach skandynawskich i w Japonii występuje drugi szczyt zapadalności u kobiet >50 roku życia. Częstość występowania choroby różni się istotnie zależnie od obszaru geograficznego, a ogólnoświatowa zachorowalność jest szacowana na około 1-50 osób na 100 000 na rok3. Jest ona jednak trudna do precyzyjnego określenia ze względu na brak pojedynczego testu diagnostycznego. Do obszarów o wysokiej zapadalności należy przeważająca część północnej Europy (Szwecja, Dania, Finlandia), sarkoidoza rzadko natomiast występuje w Chinach i południowo-wschodniej Azji4. W Polsce zapadalność wynosi około 7 w przeliczeniu na 100 000 mieszkańców5. Częstość występowania sarkoidozy układu nerwowego szacuje się na 5-15% wszystkich przypadków choroby układowej6,7. Zdecydowana większość tych pacjentów ma zajęte także inne narządy. Rzadko mogą wystąpić przypadki, w których objawy sarkoidozy ograniczone są wyłącznie do układu nerwowego.
Częstość występowania izolowanej postaci neurosarkoidozy szacowana jest na około 10% przypadków neurosarkoidozy bądź 1% wszystkich pacjentów z sarkoidozą. Stanowi ona zawsze trudny problem diagnostyczny8. Porównanie danych na temat częstości występowania sarkoidozy układu nerwowego w badaniach autopsyjnych i przyżyciowych wskazuje na znaczny odsetek postaci subklinicznych neurosarkoidozy9. Sugeruje to, że rzeczywista częstość neurosarkoidozy jest większa. Jej obraz kliniczny jest różnorodny, co spowodowane jest mnogością lokalizacji zmian ziarniniakowych w układzie nerwowym.
Rozpoznanie neurosarkoidozy opiera się na obrazie klinicznym i wynikach badań radiologicznych oraz potwierdzeniu histopatologicznym. Może być ono wyzwaniem diagnostycznym ze względu na kryteria rozpoznania. Do ustalenia pewnego rozpoznania wymagan...