Tiki polegają na przymusowym wykonywaniu ruchów lub wydawaniu dźwięków niezależnych od woli. Rozróżniamy tiki przejściowe (przemijające), tiki przewlekłe ruchowe lub wokalne oraz zespół tików wokalnych i ruchowych, tzw. zespół Gilles’a de la Tourette’a (GTS). W tabeli 1 przedstawiono kryteria diagnostyczne zaburzeń tikowych według DSM-5.

Epidemiologia

Częstość występowania GTS wynosi 0,08% u dorosłych¹ i 0,4-1,5% u dzieci², przewlekłych tików ruchowych lub wokalnych – 0,9-2,8%. Chorują głównie chłopcy, średnia zachorowania to 6 rok życia². U 10-50% pacjentów z GTS występuje również oprócz tików zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne (OCD – obsessive-compulsive disorder), natomiast u 30-50% chorych – zespół nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD – attention-deficit hyperactivity disorder)².

Opracowywanie nowych wytycznych AAN 2019

Poprzednie wytyczne American Academy of Neurology (AAN) opublikowano w 2011 r. Prace nad ubiegłorocznymi rozpoczęły się w maju 2016 r. W skład wielodyscyplinarnego konsylium wchodzili lekarze, psycholodzy, przedstawiciele pacjentów i statystycy. Każdy członek przedłożył informacje na temat konfliktu interesów, nie stwierdzono jednak, aby mogły one wpłynąć na bezstronność przy opracowywaniu dokumentu.

W analizie wzięto pod uwagę prace opublikowane do września 2017 r. Były to systematyczne prace przeglądowe i randomizowane badania kontrolowane (z wyjątkiem głębokiej stymulacji mózgu, gdzie poddano analizie mniejsze grupy pacjentów) oraz badania kohortowe i opisy przypadków (w celu oceny działań niepożądanych). Minimalna liczba pacjentów w uwzględnionych pracach wynosiła 20, bez względu na wiek i płeć. Analizowane prace zawierały porównanie z placebo lub innymi aktywnymi komparatorami. Wykorzystano kilka akceptowanych skal oceny nasilenia tików i związanych z nimi nieprawidłowości, z czego najpowszechniej stosowana była Yale Global Tic Severity Scale (YGTSS).

Metaanaliza uwzględnionych prac dostarczyła różnego stopnia dowodów na potwierdzenie poszczególnych tez badawczych. W celu oceny stopnia wiarygodności danych posługiwano się wskaźnikami statystycznymi. Każdemu analizowanemu badaniu naukowemu przyp...

Wytyczne zakończone są praktycznymi rekomendacjami z zakresu 13 dziedzin – od psychoedukacji pacjenta przez sposoby leczenia po zasady dobrej praktyki klinicznej (good medical practice). Każda z rekomendacji oznaczona jest siłą zalecenia: stopień ...