Skale udarów – stan aktualny  
Część 2. Skala Orgogozo i Scandinavian Stroke Scale

prof. dr hab. n. med. Józef Opara1,2
dr hab. n. med. Beata Łabuz-Roszak3,4

1Wydział Fizjoterapii, Akademia Wychowania Fizycznego im. J. Kukuczki, Katowice

2„Repty” Górnośląskie Centrum Rehabilitacji, Tarnowskie Góry

3Katedra i Zakład Podstawowych Nauk Medycznych, Wydział Nauk o Zdrowiu w Bytomiu, Śląski Uniwersytet Medyczny

4Oddział Neurologii i Udarowy, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. św. Jadwigi, Opole

Adres do korespondencji:

prof. dr hab. n. med. Józef Opara

Akademia Wychowania Fizycznego im. J. Kukuczki

ul. Mikołowska 72B, 40-065 Katowice

e-mail: jozefopara@wp.pl

  • W kolejnym artykule z cyklu traktującego o skalach udarów przedstawiono szczegółowo dwie skale najczęściej stosowane w Europie: Orgogozo i skandynawską


Udar mózgu jest wiodącą przyczyną zgonów i niepełnosprawności na całym świecie, a koszty leczenia osób po udarze i opieki nad nimi są znaczne. Wiele raportów potwierdza, że udar mózgu jest trzecią w kolejności przyczyną zgonów i pierwszą niepełnosprawności osób dorosłych w krajach rozwiniętych1. World Stroke Organization (WSO) w raporcie dotyczącym 2018 r. podaje, że na świecie z powodu udaru mózgu umiera ok. 5,5 mln osób (https://www.world-stroke.org/about-wso/annual-reports).

W celu obiektywizacji stanu neurologicznego opracowano skale udarów (stroke scales). Są one przydatne nie tylko w badaniach klinicznych, ale także w codziennej praktyce lekarskiej i pielęgniarskiej.

Dziękujemy redakcji „Neurologii po Dyplomie” za przyjęcie naszej propozycji przygotowania cyklu artykułów przedstawiających aktualny stan wiedzy na temat skal udarów. W pierwszym artykule przeglądowym z cyklu zaplanowanego na trzy części przedstawiono konstrukcję, właściwości, porównanie z innymi skalami i wersje zmodyfikowane National Institutes of Health Stroke Scale (NIHSS) – najczęściej stosowanej skali służącej do punktowej oceny chorych po udarze (tegoroczny majowy numer „Neurologii po Dyplomie”)2. W drugim artykule przedstawiamy skale najpopularniejsze w Europie: Orgogozo Scale i Scandinavian Stroke Scale.

Skale udarów

Historię skal udarów przedstawiono w poprzednim artykule z serii2. Najbardziej znane skale udarów to: National Institutes of Health Stroke Scale (NIHSS) (Brott i wsp.; 1989), Scandinavian Stroke Scale (SSS; 1985), skala Orgogozo (1983), nazwana przez autorów skalą tętnicy środkowej mózgu, European Stroke Scale (Hantson i wsp.; 1994), przeznaczona dla chorych z zespołem tętnicy środkowej mózgu, i Japanese Stroke Scale (Gotoh i wsp.; 2001)3. Wielu badaczy stwierdziło wysoką korelację między poszczególnymi skalami4-8. Najczęściej w badaniach klinicznych wykorzystywana jest skala NIH, zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych.

Większość skal powstała w celu wykorzystania w wieloośrodkowych badaniach klinicznych. Scandinavian Stroke Scale zastosowano w badaniu Scandinavian Candesartan Acute Stroke Trial (SCAST) dotyczącym stosowania kandesartanu w udarze mózgu i European...

Pierwszymi autorami skal opracowanych doraźnie, najczęściej dla potrzeb oceny wyników stosowania nowych leków, wymienionymi w piśmiennictwie naukowym w latach 1969-1990 byli: Tuthill, Norris, Kaste, Oxbury, Larsson, Fawer, Mulley, Allen, Admani, W...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Skala tętnicy środkowej mózgu Orgogozo

Jean-Marc Orgogozo, od 1982 r. profesor neurologii Uniwersytetu Bordeaux, jest pierwszym autorem publikacji, która ukazała się w języku francuskim w czasopiśmie [...]

Scandinavian Stroke Scale

Kjell Asplund (ur. 1943), profesor Uniwersytetu Umeå, w artykule zamieszczonym w 1987 r. w „Stroke” w nawiązaniu do propozycji Feinsteina opowiedział [...]

Do góry