Jednoczesne stosowanie dwu lub więcej leków wiąże się z możliwością wystąpienia interakcji lekowych, prowadzących do zwiększenia toksyczności lub ograniczenia skuteczności stosowanej farmakoterapii. Niekiedy interakcje lekowe są korzystne, pozwalają osiągnąć określony efekt terapeutyczny, jednak w części przypadków łączne podawanie leków może być przyczyną wystąpienia poważnych działań niepożądanych. Interakcje farmakokinetyczne dotyczą sytuacji, w której jeden lek wpływa na drugi na którymkolwiek etapie losów leku w organizmie (wchłanianie, dystrybucja, metabolizm, wydalanie)^1,2. Nie mniej istotne są interakcje farmakodynamiczne, polegające na wzajemnym wzmacnianiu lub osłabianiu efektów działania ≥2 leków. Ponadto konieczne jest uwzględnienie interakcji lek–choroba, czyli sytuacji, kiedy podanie leku może nasilić objawy schorzenia. Przykładem takiej interakcji u pacjentów leczonych neurologicznie może być zaostrzenie objawów choroby Parkinsona po podaniu metoklopramidu³, wystąpienie ataku drgawek po zastosowaniu fluorochinolonów u pacjentów z padaczką⁴ czy też nasilenie objawów miastenii po przyjęciu leków wpływających na przewodnictwo nerwowo-mięśniowe (m.in. aminoglikozydów)⁵. W wielu sytuacjach dochodzi do nakładania się interakcji farmakokinetycznych i farmakodynamicznych, a zależności między stosowanymi jednocześnie lekami mogą być bardzo złożone.

Konsekwencje wystąpienia danej interakcji zależą nie tylko od zastosowanej kombinacji leków, ale także od czynników ryzyka specyficznych dla pacjenta. Najbardziej narażone na wystąpienie działania niepożądanego w następstwie interakcji są osoby starsze (ze względu na związane z wiekiem zmiany fizjologiczne wpływające na właściwości farmakokinetyczne leków), pacjenci z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby i/lub z niedożywieniem².

Polipragmazja a ryzyko wystąpienia interakcji

Ryzyko wystąpienia niekorzystnej interakcji zwiększa się wraz z liczbą przyjmowanych leków6. Niedawno opublikowany raport Narodowego Funduszu Zdrowia oceniający zjawisko wielolekowości wskazuje, że wśród mieszkańców Polski >65 roku życia polipragm...