Częstość występowania chorób naczyń mózgowych w Polsce systematycznie wzrasta, osiągając liczbę >80 000 nowych przypadków udaru mózgu rocznie i stanowiąc 55% przyczyn hospitalizacji na oddziałach neurologicznych oraz 3 przyczynę powiązanej z niesprawnością utraty lat życia (DALYs – disability-adjusted life years lost). Wzrasta także częstość występowania schorzeń neurozwyrodnieniowych i otępiennych, których rozpowszechnienie w populacji osób >65 r.ż. wynosi obecnie 5,7-10%. Na podstawie prognoz demograficznych w perspektywie 4 kolejnych dekad przewiduje się nawet trzykrotny wzrost częstości występowania tych schorzeń¹. Rodzi to potrzebę wdrożenia ukierunkowanych działań profilaktycznych przeciw najczęstszym czynnikom ryzyka chorób naczyniowych mózgu (badanie INTERSTROKE, 2017 r.) oraz otwiera możliwość zastosowania preparatów o potencjalnym działaniu naczynioaktywnym i cytoprotekcyjnym². Mimo niedostatecznej liczby naukowych dowodów wysokiej klasy z całą pewnością leki o tym zakresie działania są szeroko stosowane w praktyce klinicznej i zalecane przez lekarzy praktyków wielu specjalności.

Jednym z nich bez wątpienia jest winpocetyna, syntetyczny ester etylowy alkaloidu apowinkaminy, pochodna naturalnej substancji wyizolowanej z liści Vinca minor – barwinka pospolitego. Od czasu zsyntetyzowania aktywnej cząsteczki pod koniec lat 60. ubiegłego wieku w krajach azjatyckich i w Europie była ona szeroko stosowana w leczeniu zaburzeń krążenia mózgowego oraz wykorzystywana jako preparat o potencjalnie neuroprotekcyjnym i prokognitywnym działaniu, a w Stanach Zjednoczonych nawet jako składnik suplementów diety wspomagających pamięć. Sprawia to, że od ponad 50 lat winpocetyna ma ugruntowane miejsce w leczeniu chorób mózgowo-naczyniowych i zespołów otępiennych. Wielokierunkowe mechanizmy działania winpocetyny powodują, że systematycznie jest ona przedmiotem badań klinicznych, w tym eksperymentalnych, czego efektem jest stopniowe poszerzanie spektrum zastosowań winpocetyny o schorzenia z zakresu otolaryngologii, okulistyki, kardiologii, geriatrii i neuropsychiatrii.

Mechanizmy działania winpocetyny i przegląd badań naukowych im poświęconych

Historycznie najstarszym znanym mechanizmem działania winpocetyny jest jej selektywna aktywność wazodylatacyjna, przekładająca się na optymalizację perfuzji w naczyniach ośrodkowego układu nerwowego (OUN)3. Bezpośrednie działanie spazmolityczne na...