ŚWIĄTECZNA DARMOWA DOSTAWA od 20 grudnia do 8 stycznia! Zamówienia złożone w tym okresie wyślemy od 2 stycznia 2025. Sprawdź >
Neuroinfekcje
Kiła ośrodkowego układu nerwowego – schemat diagnostyczny i postępowanie
lek. Bartłomiej Borawski1
prof. dr hab. n. med. Joanna Zajkowska2
- Kiła układu nerwowego jako stan zagrożenia zdrowia i życia z rokowaniem uzależnionym głównie od postaci choroby i czasu rozpoczęcia leczenia
- Epidemiologia, przebieg/obraz kliniczny choroby, postaci, diagnostyka, leczenie i rokowanie w kile ośrodkowego układu nerwowego
Kiła (syphilis) jest przewlekłą ogólnoustrojową chorobą zakaźną wywoływaną przez Gram(−) bakterię – krętka bladego (Treponema pallidum)1,2. Cechuje ją bogata symptomatologia o różnym nasileniu i czasie trwania (nawet kilkadziesiąt lat) i wieloetapowy przebieg z okresami bezobjawowego utajenia3,4. Do zakażenia dochodzi przede wszystkim drogą kontaktów seksualnych. Jedynym naturalnym rezerwuarem T. pallidum jest człowiek. Wrotami zakażenia są drobne uszkodzenia błony śluzowej lub naskórka. Dzięki obowiązkowym badaniom ciężarnych i krwiodawców udało się ograniczyć ryzyko zakażenia drogą wertykalną i krwiopochodną. Możliwe jest także zakażenie poprzez przedmioty wspólnego użytku czy drogą pozapłciową (sporadycznie), np. przez pocałunek z osobą, u której zmiany chorobowe pojawiły się w gardle. Zakaźność kiły zależy od czasu choroby ze szczytem między 9 a 16 tygodniem po zakażeniu (w czasie największej bakteriemii). W pierwszym roku od zakażenia choroba jest bardzo zakaźna, z ryzykiem zakażenia sięgającym 30-50% podczas jednorazowego stosunku płciowego z osobą chorą na kiłę wczesną w okresie objawowym5. W miarę upływu lat zakaźność choroby wygasa.
Epidemiologia
Kiła występuje na całym globie, z dużymi różnicami zapadalności w poszczególnych krajach i w skali świata pozostaje wciąż istotnym problemem zdrowotnym. Szacuje się, że na kiłę zapada rocznie kilkanaście milionów osób, z przewagą mężczyzn w stosunku 6:16. Uwagę zwraca znaczny wzrost liczby zakażeń w grupach ryzyka, zwłaszcza wśród osób zakażonych HIV i mężczyzn mających kontakty seksualne z mężczyznami7,8. Częste współwystępowanie kiły i HIV wiąże się nie tylko ze wspólną drogą zakażenia, ale także z faktem, że zakażenie kiłą może wpływać na zwiększenie przenoszenia wirusa HIV i obniżać odporność zakażonej osoby. W badaniach wykazano, że wczesne zakażenie kiłą zwiększa ryzyko serokonwersji HIV aż 2,5 razy9. Związane jest to między innymi z:
- przerwaniem ciągłości nabłonka okolicy urogenitalnej przez kiłowe zmiany skórne
- rekrutacją komórek zapalnych do miejsca wniknięcia krętka (zakażeniu ulegają głównie makrofagi i aktywowane limfocyty T, co może ułatwić wniknięcie wirusa)
- koekspresją receptorów stanowiących punkt wejścia wirusa do komórki przy zakażeniu krętkiem bladym9.
