Kongres Pediatria 2025 już 11-12.04 w Warszawie! Tylko do 28.02 bilet na kongres kupisz aż 200 zł taniej | Sprawdź >
Agresywna postać stwardnienia rozsianego
prof. dr hab. n. med. Mariusz Stasiołek
- W artykule opisano patomechanizm stwardnienia rozsianego (SM), charakterystykę jego agresywnej postaci, czynniki ryzyka agresywnego przebiegu, a także stosowane terapie
- Podkreślono problem braku ujednoliconej definicji agresywnego SM, a także zaleceń terapeutycznych opartych na badaniach klinicznych skoncentrowanych na tej grupie pacjentów, jednocześnie stwierdzono, że dotychczasowe doświadczenie kliniczne wskazuje, iż w takich przypadkach lepszym od modelu eskalacyjnego rozwiązaniem wydaje się wprowadzenie terapii o wysokiej skuteczności
Stwardnienie rozsiane (SM – sclerosis multiplex) jest chorobą o bardzo zróżnicowanym przebiegu. Obraz kliniczny SM może różnić się znacznie u poszczególnych pacjentów, a także ulegać znacznym i trudnym do przewidzenia zmianom w trakcie trwania choroby. U 5-10% pacjentów choroba przebiega z licznymi ciężkimi rzutami następującymi w krótkich odstępach, często z niepełną poprawą neurologiczną w okresie remisji, niejednokrotnie z wczesną, utrwaloną akumulacją niepełnosprawności i wysoką aktywnością w badaniach MR. Taka forma przebiegu choroby nazywana jest agresywną postacią SM. Termin ten jest używany zamiennie z określeniami wysoce aktywne/ciężkie/szybko postępujące/złośliwe SM. Ze względu na wyjątkowo aktywny przebieg procesu patologicznego i związane z tym konsekwencje kliniczne agresywna postać SM powinna być rozpoznawana u pacjentów jak najwcześniej w celu wczesnego wdrożenia jak najskuteczniejszej terapii.
Niestety opieka nad pacjentami z agresywnym SM jest utrudniona z powodu kontrowersji dotyczących definicji i kryteriów rozpoznawania tej formy przebiegu choroby, a także braku jednoznacznych, opartych na dowodach naukowych danych dotyczących terapii modyfikującej przebieg choroby w tej grupie pacjentów. Ostatnie analizy eksperckie wskazują jednak, że u chorych z agresywnym SM rozpoczęcie leczenia od terapii wysoko skutecznych wydaje się lepszą opcją niż eskalacyjny model terapii. Podkreśla się również, że agresywna postać SM może wystąpić na różnych etapach choroby, co wymaga stałej czujności klinicznej ze strony personelu medycznego.
Stwardnienie rozsiane
Stwardnienie rozsiane jest przewlekłą demielinizacyjną chorobą ośrodkowego układu nerwowego (OUN). Patomechanizm choroby jest bardzo złożony i obejmuje procesy zapalne i neurodegeneracyjne1,2. Dotychczasowe badania wskazują, że podstawowymi mechanizmami prowadzącymi do stwierdzanych u pacjentów zmian w OUN są:
- uszkodzenie bariery krew–mózg
- wieloogniskowe zapalenie
- demielinizacja
- utrata oligodendrocytów
- nieefektywna remielinizacja
- reaktywna glioza
- zwyrodnienie aksonalne1,2.
