Chory z otępieniem i zaburzeniami neurologicznymi – strategie postępowania
lek. Emilia Frankowska
dr hab. n. med. Jakub Kaźmierski, prof. UM
- W wypracowaniu odpowiedniej strategii postępowania z chorymi z otępieniem najważniejsze jest ustalenie właściwego rozpoznania (przyczyny otępienia), co pozwala zastosować optymalne w danej sytuacji metody leczenia zarówno farmakologicznego, jak i pozafarmakologicznego
- W artykule przedstawiono zasady przeprowadzenia diagnostyki różnicowej oraz postępowania farmakologicznego i niefarmakologicznego w otępieniu
Zgodnie z raportem World Health Organization (WHO) na choroby przebiegające z otępieniem cierpi obecnie na całym świecie w przybliżeniu 50 milionów osób, a co roku przybywa 10 milionów kolejnych przypadków1. Sprawowanie opieki nad osobami ze schorzeniami przebiegającymi z otępieniem i leczenie ich stało się poważnym problemem w systemie opieki zdrowotnej w Polsce i na świecie. Ze względu na różnorodny obraz kliniczny, występowanie u pacjentów objawów neuropsychologicznych o różnej morfologii oraz powszechną współchorobowość otępienie jest problemem wielodyscyplinarnym, wymagającym współpracy psychiatry, neurologa, neuropsychologa, geriatry i internisty. W Polsce opiekę nad pacjentami z rozpoznaniem otępienia sprawuje zazwyczaj specjalista medycyny rodzinnej, neurolog lub psychiatra.
Definicja i epidemiologia
Otępienie jest zespołem objawów spowodowanym chorobą mózgu, zwykle o charakterze przewlekłym lub postępującym, w którym zaburzone są wyższe funkcje korowe, takie jak pamięć, myślenie, orientacja, rozumienie, liczenie, zdolność uczenia się, język i ocena. W przebiegu otępienia występują również zaburzenia behawioralne, np. obniżenie kontroli emocji, kontroli impulsów, apatia, wycofanie, lęk bądź pobudzenie psychoruchowe, wędrowanie, krzyk czy wreszcie powikłanie w postaci zaburzeń świadomości, podczas gdy świadomość w niepowikłanym majaczeniem zespole otępiennym nie jest zaburzona. W klasyfikacji zaburzeń psychicznych American Psychiatric Association (APA) Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5) obowiązującej od 2013 r. wprowadzono termin „duże zaburzenie neuropoznawcze” jako odpowiednik terminu „otępienie”2.
Tak jak wcześniej wspomniano, otępienie nie jest jednolitą jednostką chorobową, lecz zespołem objawów występujących w przebiegu różnych schorzeń. Najistotniejszym czynnikiem ryzyka wystąpienia otępienia pozostaje wiek pacjenta. Najczęstszą przyczy...
Ponieważ otępienie jest chorobą całego mózgu, na różnych etapach jego rozwoju pojawiają się objawy neurologiczne, takie jak zespół parkinsonowski, napady padaczkowe, objawy ubytkowe, afazja czy ataksja. W niektórych rodzajach zespołów przebiegając...
