Aktualne zasady postępowania terapeutycznego w migrenie

dr n. med. Katarzyna Kępczyńska

Klinika Neurologii, Szpital Bielański, Wydział Lekarsko-Stomatologiczny, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Adres do korespondencji:

dr n. med. Katarzyna Kępczyńska

Klinika Neurologii, Szpital Bielański, Wydział Lekarsko-Stomatologiczny,

Warszawski Uniwersytet Medyczny

ul. Cegłowska 80, 01-809 Warszawa

e-mail: kkepczynska@wum.edu.pl

  • Migrena ma znaczący wpływ na wszystkie aspekty życia człowieka. Jej leczenie polega na doraźnym zwalczaniu napadu bólu głowy, a u osób z częstymi napadami – na zabezpieczeniu ich przed nowymi. Obowiązujące zalecenia pozwalają unikać leków nieskutecznych, wskazując na ten właściwy w zależności od siły napadu. Niniejszy artykuł stanowi przegląd aktualnych farmaceutyków i zasad terapeutycznych stosowanych w migrenie

Prawidłowe rozpoznanie migreny jest kluczowe dla adekwatnego i skutecznego postępowania leczniczego, przy czym terapia wciąż jest trudnym procesem. Obejmuje leczenie doraźne napadu bólu głowy oraz profilaktyczne, które ma doprowadzić do zmniejszenia liczby napadów migreny.

Zalecenia doraźnego leczenia migreny epizodycznej zostały opracowane przez European Federation of Neurological Societies (EFNS) i opublikowane w 2009 r., a następnie zaadaptowane przez European Academy of Neurology (EAN). W 2016 r. opublikowano wytyczne American Headache Society (AHS)1,2.

W Polsce publikacja zaleceń dotyczących doraźnego postępowania w napadzie migreny nastąpiła w 2019 r.3 Natomiast obecnie obowiązujące zalecenia Polskiego Towarzystwa Bólów Głowy (PTBG) opracowane na podstawie wytycznych American Academy of Neurology (AAN) oraz EFNS ukazały się w 2021 r.4 Niedługo ogłoszona zostanie aktualizacja zasad terapii migreny (update 2023), w której uwzględnia się odniesienia do polskich warunków i możliwości terapeutycznych, zgodnie z wiedzą i doświadczeniem ekspertów PTBG, Polskiego Towarzystwa Neurologicznego (PTN) oraz Polskiego Towarzystwa Badania Bólu (PTBB).

Klasyfikacja migreny

Rozpoznanie bólów głowy następuje na podstawie kryteriów diagnostycznych III edycji Międzynarodowej Klasyfikacji Bólów Głowy (ICHD-3 – International Classification of Headache Disorders 3rd edition)5.

Migrena jest samoistnym bólem głowy i jedną z najczęstszych dolegliwości w populacji żeńskiej. Obraz kliniczny charakteryzuje się spontanicznym, nawracającym bólem głowy, pojawiającym się napadowo i trwającym 4-72 godzin. Zgodnie z kryteriami ICHD-3 rozpoznanie migreny bez aury lub z aurą można ustalić, gdy spełnione są następujące warunki5:

  • A: wystąpienie co najmniej 5 ataków spełniających kryteria diagnostyczne B, C oraz D.
  • B: bóle głowy trwają 4-72 godziny; są nieleczone lub leczone nieskutecznie.
  • C: bóle głowy mają przynajmniej 2 z 4 cech, którymi są:
    • jednostronne umiejscowienie
    • pulsujący charakter
    • zwykła aktywność nasila ból
    • umiarkowane lub znaczne nasilenie.
  • D: bólom towarzyszą nudności/wymioty lub nadwrażliwość na dźwięk/światło.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Zasady leczenia napadu migreny

Leczenie migreny polega na doraźnym zwalczaniu napadu, a u chorych z częstymi napadami – na zabezpieczeniu pacjenta przed nowymi. Wczesne leczenie [...]

Leki pierwszego wyboru do przerwania napadu migreny

W leczeniu napadu migreny o łagodnym i umiarkowanym nasileniu lekami pierwszego wyboru są NLPZ4,6,7. Zalecane farmaceutyki, ich dawki oraz poziom wiarygodności [...]

Leki drugiego rzutu do przerwania napadu migreny

Objawem towarzyszącym migrenie ze strony układu wegetatywnego jest – obok wymiotów – spowolnienie motoryki przewodu pokarmowego, co znacznie utrudnia nie tylko [...]

Leki trzeciego rzutu – nowe leczenie doraźne migreny

Gepanty są antagonistami receptora peptydu reaktywowanego genem kalcytoniny (CGRP – calcitonin gene-related peptide), które warunkują redukcję dni z napadami migreny, a [...]

Leczenie profilaktyczne w migrenie

Europejskie zalecenia doraźnego leczenia migreny mówią o tym, że4,7:

Podsumowanie

Migrena ma znaczący wpływ na wszystkie aspekty życia człowieka. Jej leczenie polega na zwalczaniu doraźnym napadu bólu głowy, a u chorych [...]
Do góry