Przyczyny i obraz kliniczny polineuropatii

W ostatnich latach obserwujemy wzrost populacji pacjentów zgłaszających się do gabinetów lekarzy różnych specjalności z objawami polineuropatii. Z tego też powodu są poszukiwane substancje, które w przypadku pierwszych symptomów mogących świadczyć o uszkodzeniu neuronów zmieniałyby trajektorię pojawiania się objawów zespołu klinicznego, jakim jest polineuropatia. Warto przypomnieć, że mianem polineuropatii określa się zespół objawów wynikających z uszkodzenia wielu nerwów obwodowych. Polineuropatia może mieć bardzo różne przyczyny, do najczęstszych należą: cukrzyca, nadużywanie alkoholu, choroby genetyczne, procesy autoimmunologiczne i zapalne, niedożywienie, farmakoterapia, choroby endokrynologiczne, toksyny, a także choroby nowotworowe i ich leczenie. Polineuropatia występuje często, jest rozpoznawana u 2,4-8% populacji. W większości przypadków są zajęte włókna zarówno ruchowe, jak i czuciowe, ale w różnej proporcji, co w praktyce oznacza, że w niektórych polineuropatiach dominuje uszkodzenie włókien czuciowych, a w innych ruchowych. Gdy uszkodzone są włókna czuciowe, występują takie objawy, jak: upośledzenie czucia, drętwienie, mrowienie, parestezje, ból, nadwrażliwość na dotyk, nadwrażliwość na ból czy allodynia1-3. Zaburzenia czucia w większości polineuropatii dotyczą przede wszystkim stóp i dłoni – taki rozkład zaburzeń czucia określa się mianem skarpetek i rękawiczek. W przypadku uszkodzenia włókien ruchowych pojawiają się: osłabienie siły mięśniowej kończyn, niezgrabność ruchowa, zaburzenia chodu oraz skurcze mięśni, nierzadko bardzo bolesne. W niektórych polineuropatiach są uszkodzone również włókna nerwowe autonomiczne, czyli odpowiedzialne za unerwienie narządów wewnętrznych. Wówczas w spektrum objawów mogą się pojawiać takie objawy, jak: zawroty głowy i zasłabnięcia przy gwałtownym wstawaniu z pozycji leżącej, omdlenia, zaburzenia rytmu serca, naprzemiennie występujące biegunki i zaparcia, zaburzenia funkcji seksualnych, oddawania moczu oraz potliwości.