Ze względu na starzejące się społeczeństwo oraz dłuższą średnią życia obserwuje się wzrost liczby osób doświadczających złamań patologicznych kręgosłupa o charakterze kompresyjnym. Do głównych przyczyn należą tu osteoporoza oraz choroba nowotworowa, zwłaszcza guzy przerzutowe. W większości przypadków stosowane jest leczenie zachowawcze, a w określonych przypadkach – zabiegowe. Złamania kompresyjne trzonów kręgów z reguły są objawem innego toczącego się procesu chorobowego, dlatego kluczowa jest terapia przyczynowa, a nie tylko objawowa.

Złamanie kompresyjne trzonów kręgosłupa – główne przyczyny patologii

Złamanie kompresyjne dotyczy trzonu kręgu i polega na obniżeniu jego wysokości, zgnieceniu, a czasami nawet zmiażdżeniu. Może dotyczyć jednego lub kilku trzonów. Z reguły występuje w obrębie tzw. przejścia piersiowo-lędźwiowego, czyli dotyczy dolnych kręgów odcinka piersiowego oraz górnych odcinka lędźwiowego. W większości przypadków złamania te mają charakter patologiczny. Oznacza to, że w obrębie tkanki kostnej (trzonu kręgu) toczy się proces chorobowy, dochodzi do jej osłabienia, zrzeszotnienia struktury kostnej, a w rezultacie zwiększonej podatności na złamanie. Z reguły uraz jest niewielkiego stopnia. Wystarczy dźwignąć ciężar lub gwałtownie wykonać jakiś ruch, a już to może spowodować złamanie, określane jako niskoenergetyczne, czyli z nakładem niewielkiej energii, która ze względu na znaczne osłabienie struktury kostnej powoduje złamanie. Najczęściej złamania patologiczne występują w przebiegu osteoporozy, która – jak wiemy – jest chorobą cywilizacyjną. Do czynników ryzyka należą tu:

• płeć żeńska (zwłaszcza po menopauzie)
• niewielka aktywność ruchowa/sportowa
• niedobory żywieniowe (wapń, witamina D)
• stosowanie używek (alkohol, palenie papierosów)
• przewlekłe stosowanie glikokortykosteroidów (GKS) w przebiegu różnych chorób, np. reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS).

Drugą główną przyczyną patologicznych złamań kompresyjnych jest choroba nowotworowa, a zwłaszcza przerzuty do kości kręgosłupa pochodzące głównie z raka piersi, płuc, nerki, prostaty oraz tarczycy. Przerzut może mieć charakter osteosklerotyczny, osteolityczny lub mieszany. Poza zmianami przerzutowymi część ma charakter guza pierwotnego.