Temat numeru

„Tlące się” stwardnienie rozsiane – kamień milowy w zrozumieniu patogenezy choroby

lek. Dariusz Dziubek

Oddział Neurologii z Oddziałem Udarowym, Nowe Techniki Medyczne, Szpital Specjalistyczny im. Świętej Rodziny w Rudnej Małej

Adres do korespondencji:

lek. Dariusz Dziubek

Oddział Neurologii z Oddziałem Udarowym, Nowe Techniki Medyczne,

Szpital Specjalistyczny im. Świętej Rodziny w Rudnej Małej

Rudna Mała 600, 36-060 Rzeszów

e-mail: dariusz.dziubek@gmail.com

  • W ciągu kilku ostatnich lat pojawiły się doniesienia naukowe dotyczące patogenezy i neuroobrazowania stwardnienia rozsianego (SM – sclerosis multiplex), które zmieniają dotychczasowe spojrzenie na chorobę i wyznaczają nowe kierunki w planowaniu przyszłych terapii immunomodulujących. Ten temat został poruszony w niniejszym artykule

Stwardnienie rozsiane jest przewlekłym, postępującym, autoimmunologicznym procesem zapalno-demielinizacyjnym i neurodegeneracyjnym ośrodkowego układu nerwowego (OUN) prowadzącym do trwałych deficytów neurologicznych, atrofii mózgu i kumulowania niepełnosprawności. Wyróżniane są trzy postacie tej choroby:

  • Rzutowo-remisyjna (RRSM – relapsing-remitting SM) – charakteryzuje się występowaniem tzw. rzutów, czyli utrzymujących się >24 godzin nowych deficytów neurologicznych lub nasilenia obecnych już wcześniej objawów ogniskowych, które nie są prowokowane infekcją ani gorączką. Rzuty mogą ustąpić całkowicie (samoistnie lub po leczeniu glikokortykosteroidami [GKS]) bądź pozostawić utrwalony deficyt wpływający na codzienne funkcjonowanie (narastanie niepełnosprawności uwarunkowane pogorszeniem związanym z nawrotem choroby [RAW – relapse-associated worsening]). Wraz z RAW pojawia się również niesprawność od początku choroby niezwiązana z aktywnością rzutową (PIRA – progression independent of relapse ac­tivity).
  • Pierwotnie postępująca (PPSM – primary progressive SM) – stwierdza się postępujące narastanie PIRA. Zmiany demielinizacyjne częściej lokalizują się w rdzeniu kręgowym niż w mózgu, a pierwszym objawem choroby najczęściej bywa parapareza spastyczna (SPG – spastic paraplegias) kończyn dolnych.
  • Wtórnie postępująca (SPSM – secondary progressive SM) – w początkowej fazie choroby stwierdza się rzuty i remisje, natomiast z biegiem czasu niepełnosprawność (narastanie punktacji w rozszerzonej skali niepełnosprawności [EDSS – Expanded Disability Status Scale]) ulega stopniowej progresji bez związku z aktywnością rzutową.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Dotychczasowe spojrzenie na patogenezę stwardnienia rozsianego

Do niedawna za podstawowy mechanizm patofizjologiczny SM uznawano ostry proces zapalny zapoczątkowywany na obwodzie przez nieznany czynnik prowadzący do wytworzenia autoagresji, [...]

Nowe spojrzenie na patogenezę stwardnienia rozsianego

Liczne prace naukowe z ostatnich lat udowodniły, że naciek zapalny w SM nie jest ograniczony jedynie do blaszek demielinizacyjnych, lecz obejmuje [...]

Nowe kierunki w terapiach modyfikujących przebieg stwardnienia rozsianego

Jak wspomniano wcześniej, żaden z obecnie powszechnie dostępnych DMT nie jest w stanie zahamować PIRA, ponieważ nie oddziałuje na mikroglej. Niemniej [...]

Podsumowanie

Koncepcja „tlącego się” SM zmienia w znacznym stopniu dotychczasowe postrzeganie choroby oraz wyznacza nowe kierunki badań nad lekami modyfikującymi jej przebieg. [...]
Do góry