Migrena miesiączkowa – podwójny ból Wskazówki postępowania terapeutycznego
dr n. med. Magdalena Konopko
- W niniejszym artykule przedstawiono definicję migreny miesiączkowej, potencjalny patomechanizm jej powstawania oraz podsumowano zalecenia dotyczące leczenia doraźnego i profilaktycznego
Migrena miesiączkowa jest podtypem migreny będącym wynikiem zmian hormonalnych zachodzących przed menstruacją i/lub w jej trakcie. Ta szczególna postać bólu migrenowego wydaje się przebiegać ciężej, w dużym stopniu upośledza codzienne funkcjonowanie i jest bardziej oporna na doraźne leczenie przeciwmigrenowe.
Epidemiologia
Szacuje się, że migrena dotyka 14-15% światowej populacji1, przy czym dużo częściej występuje u kobiet (20,7%) niż u mężczyzn (9%)2. Ponad 75% pacjentów z migreną doświadcza co najmniej jednego napadu migreny w miesiącu, a u >50% napady powodują poważne upośledzenie codziennego funkcjonowania3. Jeśli chodzi o migrenę menstruacyjną, to jej częstość zależy od postaci – szacuje się, że nawet u 35-51% doświadczających jej kobiet mogą występować napady zależne od miesiączki (o czym niżej), a częstość występowania tzw. czystej migreny menstruacyjnej (PMM – pure menstrual migraine) bez aury wynosi 19-22%4,5.
Definicja migreny miesiączkowej
Zgodnie z trzecią edycją International Classification of Headache Disorders (ICHD-3) migrenę miesiączkową można podzielić na:
- PMM z aurą lub bez niej
- migrenę zależną od miesiączki (MRM – menstrually related migraine) z aurą lub bez6.
Zgodnie z klasyfikacją ICHD-3, by rozpoznać PMM, pacjentka powinna doświadczać napadów migrenowego bólu głowy jedynie w 5-dniowym okresie miesiączkowym (tj. w ciągu 2 dni poprzedzających krwawienie miesiączkowe do trzeciego dnia trwania miesiączki) przez co najmniej 2 z 3 cykli miesiączkowych. Migrenowe bóle głowy nie występują wówczas w innym czasie6. W przebiegu PMM dominują napady bez aury.
Migrenę zależną od miesiączki natomiast definiuje się jako występowanie napadów migrenowego bólu głowy (a więc spełniającego kryteria diagnostyczne ICHD-3 dla migreny) w 5-dniowym okresie miesiączkowym (tj. w ciągu 2 dni poprzedzających krwawienie miesiączkowe do trzeciego dnia trwania miesiączki) przez co najmniej 2 z 3 cykli miesiączkowych, ale także w innych fazach cyklu6.
Patofizjologia
Jako potencjalną przyczynę (lub raczej czynnik spustowy) powstawania migreny miesiączkowej uznaje się spadek stężenia estradiolu w okresie bezpośrednio poprzedzającym krwawienie miesiączkowe i w czasie menstruacji. Estradiol reguluje stężenie ser...
