Usprawnienia wprowadzane stale w technice fakoemulsyfikacji zwiększają skuteczność i bezpieczeństwo tego zabiegu.

Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że z powodu pogorszenia widzenia cierpi obecnie około 285 milionów osób. Jak podają autorzy tych opracowań głównymi przyczynami upośledzenia widzenia są wady refrakcji (43%) oraz zaćma (33%), która odpowiada za ponad 50% przypadków istotnego obniżenia ostrości wzroku.¹ Opracowania statystyczne podają, że do 2030 r. u 25% osób po 65 r.ż. i aż u 50% osób po 80 r.ż. rozwinie się zaćma, która będzie wymagać operacji. Operacja zaćmy jest obecnie najczęściej wykonywaną procedurą chirurgiczną w okulistyce. Biorąc pod uwagę tak znaczną liczbę osób kwalifikowanych do operacji oraz duże oczekiwania chorych, dąży się, aby nowoczesne systemy operacyjne do fakoemulsyfikacji cechowały niezawodność, znaczna wydajność i bezpieczeństwo.

Dzisiejsza fakoemulsyfikacja, wywodząca się z pierwotnej techniki Kelmana z początku lat 70. XX wieku, w znacznej mierze zmieniła charakter, a uzyskiwane obecnie wyniki czynnościowe pozwalają sądzić, że osiągnięcie wymienionych celów jest w pełni możliwe.

Preparaty wiskoelastyczne OVD

Szczególne znaczenie dla skuteczności i bezpieczeństwa fakoemulsyfikacji miało wprowadzenie w latach 80. XX wieku preparatów wiskoelastycznych OVD (ophthalmic viscosurgical devices). Stosowanie zasad wiskochirurgii umożliwiło wykonywanie trudnych etapów operacji dzięki utrzymywaniu odpowiedniej głębokości komory przedniej podczas manipulacji narzędziami lub wszczepiania soczewki wewnątrzgałkowej (IOL – intraocular lens). Poprawiło także możliwości ochrony śródbłonka rogówki podczas aktywnej fakoemulsyfikacji.² Pierwszym wprowadzonym do praktyki klinicznej materiałem wiskoelastycznym użytym w chirurgii oka był Healon (1% hialuronian sodu) zsyntetyzowany przez Balazsa w 1979 r.

Mimo znacznych postępów technologicznych, w wykonywanych obecnie operacjach fakoemulsyfikacji preparaty wiskoeleastyczne pozostają jednymi z najistotniejszych substancji stosowanych śródoperacyjnie. Współcześnie wszystkie OVD składają się przynajmniej z jednej spośród trzech substancji wiskoelastycznych – hialuronianu sodu, siarczanu chondroityny lub hydroksypropylmetylocelulozy. Względna różnorodność OVD oraz umiejętne ich łączenie lub zmiana stężeń substancji pozwalają na uzyskanie odmiennych właściwości fizykochemicznych i zwiększenie liczby preparatów na rynku.

Z punktu widzenia właściwości reologicznych wśród OVD można wyróżnić preparaty: