Złamania oczodołu stanowią 40% urazów twarzoczaszki. Ich liczba wzrosła w ostatnich 10 latach. Główne przyczyny urazów oczodołu to: wypadki komunikacyjne, pobicia, kontuzje związane z uprawianiem sportu, upadki z wysokości, rzadziej wypadki w pracy czy postrzały. Z czterech ścian budujących oczodół najczęściej złamaniu ulega ściana dolna. Urazy oczodołu mogą prowadzić do trwałych deformacji twarzy i upośledzenia wzroku. Oczodół stanowi szkielet aparatu ochronnego gałki ocznej, stąd prawidłowa diagnostyka i właściwe decyzje terapeutyczne są bardzo istotne. Urazy twarzoczaszki z uszkodzeniami oczodołów wymagają interdyscyplinarnych konsultacji i zaopatrzenia z udziałem okulistów, otolaryngologów, chirurgów szczękowo-twarzowych, chirurgów plastycznych, neurochirurgów i radiologów.

WPROWADZENIE

Złamania oczodołu stanowią 40% urazów twarzoczaszki.¹ Mimo postępu cywilizacyjnego i stałego udoskonalania rozwiązań w zakresie bezpieczeństwa² liczba złamań oczodołów wzrosła w ciągu ostatniej dekady. Większy odsetek chorych stanowią mężczyźni w wieku 18-44 lat.³ Najczęstszymi przyczynami urazów oczodołu są wypadki komunikacyjne, pobicia, kontuzje związane z uprawianiem sportu, upadki z wysokości, rzadziej wypadki w pracy czy postrzały.¹

Z czterech ścian budujących oczodół najczęściej złamaniu ulega ściana dolna. Według danych z piśmiennictwa – złamania dna oczodołu stanowią 67 do 84% przypadków wszystkich złamań.¹ Converse i Smith jako pierwsi wprowadzili pojęcie blow-out (złamanie rozprężające, izolowane złamanie) dla określenia złamania „czystego”, nieobejmującego brzegu oczodołu.⁴ Złamanie „złożone” dotyczy brzegu oczodołu i przylegających kości twarzoczaszki.⁵

Patomechanizm złamań oczodołu opisuje teoria hydrauliczna zaproponowana przez Smitha i Regana w 1957 r. oraz teoria wyboczeniowa, którą przedstawił Fujino. Urazy oczodołu mogą prowadzić do trwałych deformacji twarzy i upośledzenia wzroku,⁶ dlatego prawidłowa diagnostyka i właściwe decyzje terapeutyczne są bardzo ważne. Wymagają one wielokrotnie konsultacji i współpracy okulistów, otolaryngologów, chirurgów szczękowo-twarzowych, chirurgów plastycznych, neurochirurgów, radiologów.

KLASYFIKACJA ZŁAMAŃ ŚCIAN KOSTNYCH OCZODOŁU

Pierwsze prace naukowe podejmujące próbę klasyfikacji urazów oczodołu pod względem zakresu i symptomatologii7 pojawiły się ponad sto lat temu. Francuski lekarz René Le Fort w 1901 r. przedstawił anatomiczną klasyfikację złamań środkowego piętra tw...

Bardziej przydatny klinicznie jest podział zaproponowany przez Wanyurę, w którym wyróżnia on 7 głównych grup złamań oczodołu: złamanie jarzmowo-oczodołowe, złamanie jarzmowo-szczękowo-oczodołowe, złamanie izolowane dna oczodołu (ZIDO), dyslokację ...