Zespół suchego oka (ZSO) jest schorzeniem mającym ogromny wpływ na jakość życia pacjentów. W diagnostyce ZSO nie ma pojedynczego testu, który potwierdziłby lub wykluczył rozpoznanie. W każdym przypadku konieczne jest zestawienie objawów zgłaszanych przez pacjenta z panelem badań diagnostycznych. Długoterminowe leczenie farmakologiczne poprawia zarówno komfort pacjenta, jak i wyniki niektórych testów, wymaga jednak od pacjenta cierpliwości i stosowania się do zaleceń lekarza.

Zespół suchego oka stanowi grupę zaburzeń filmu łzowego związanych z jego niewystarczającą produkcją i (lub) nadmiernym parowaniem, co prowadzi do odczuwania dyskomfortu, zaburzeń widzenia i niestabilności filmu łzowego.¹ Niewystarczająca produkcja łez wynika z zaburzeń funkcjonowania gruczołu łzowego, natomiast nadmierne parowanie łez jest najczęściej rezultatem choroby gruczołów Meiboma (MGD – Meibomian gland disease), w przebiegu której pacjent odczuwa dolegliwości mimo prawidłowej objętości łez. Według raportu The Dry Eye Workshop (DEWS) częstość występowania ZSO u osób powyżej 50 r.ż. wynosi od 5 do 30%.¹ Jednak w związku ze starzeniem się populacji oraz zwiększoną ekspozycją na czynniki drażniące dla oczu liczba chorych będzie sukcesywnie wzrastać.

Diagnostyka

Wywiad lekarski

Wiele czynników może powodować takie objawy jak uczucie ciała obcego, pieczenie, nadwrażliwość na światło czy ból oczu, dlatego podczas zbierania wywiadu lekarskiego warto zwrócić uwagę na:

• częste przebywanie pacjenta w środowisku o małej wilgotności
• wielogodzinny wysiłek wzrokowy spowodowany pracą przy komputerze lub czytaniem
• częstsze niż 4 razy na dobę stosowanie kropli okulistycznych (również homeopatycznych lub ziołowych, ze szczególnym zwróceniem uwagi na stan oczu po zakropleniu)
• stosowanie soczewek nagałkowych
• przebyte zabiegi okulistyczne (zwłaszcza rogówki) lub urazy (mechaniczne, termiczne, chemiczne) przedniego odcinka i przydatków oka
• występowanie alergicznego zapalenia spojówek lub skłonność do atopii
• współistnienie ogólnoustrojowych chorób zapalnych (np. reumatoidalnego zapalenia stawów)
• współistnienie chorób dermatologicznych (np. tkanki łącznej)
• współistnienie chorób tarczycy (nadczynności, niedoczynności, autoimmunologicznego zapalenia gruczołu)
• występowanie menopauzy
• przyjmowane leki – najlepiej udowodniono wpływ na produkcję łez:
  – leków antyhistaminowych
  – hormonalnej terapii zastępczej
  – leków moczopędnych
  – leków antycholinergicznych stosowanych u chorych na astmę oskrzelową
  – leków antydepresyjnych
  – retinoidów podawanych ogólnoustrojowo
• współistnienie przewlekłych chorób wirusowych (wirusowego zapalenia wątroby typu C, zespół nabytego niedoboru odporności – AIDS)
• przebytą radioterapię okolicy oczodołu lub głowy
• współistnienie chorób neurologicznych (m.in. choroby Parkinsona, porażenia nerwu twarzowego),
• palenie papierosów.²