Dołek rozwojowy tarczy nerwu wzrokowego jest rzadką anomalią. Często przebiega bezobjawowo i zostaje rozpoznany przypadkowo podczas badania dna oka. W ok. 25-75% przypadków bywa jednak skojarzony z makulopatią powodującą trwałe obniżenie ostrości wzroku.

Wprowadzenie

Dołek rozwojowy tarczy nerwu wzrokowego (ODP – optic disc pit) należy do grupy wrodzonych anomalii tarczy nerwu wzrokowego przebiegających z jej patologicznym lub atypowym zagłębieniem. Występuje bardzo rzadko, z częstością ok. 1/11 000 osób, najczęściej jako anomalia jednostronna, a tylko w ok. 15% przypadków widoczna w obojgu oczach pacjenta. ODP może nie powodować żadnych dolegliwości i zostać rozpoznany przypadkowo podczas badania dna oka, jednak w ok. 25-75% skojarzony jest z makulopatią powodującą trwałe obniżenie ostrości wzroku.

Objawy kliniczne

ODP stanowi zagłębienie w obrębie tarczy nerwu wzrokowego, które (w zależności od obecnej tkanki łącznej) może być koloru szarego (60%) (ryc. 1), białożółtego (30%) (ryc. 2) lub czarnego (10%). Najczęściej zlokalizowany jest w dolno-skroniowej części tarczy nerwu wzrokowego, choć w 20% przypadków występuje centralnie, a w 10% w innych częściach tarczy. Jego średnica może wahać się od 0,1 do 0,7 średnicy tarczy nerwu wzrokowego.¹ Centralnie zlokalizowany ODP może błędnie sugerować zagłębienie tarczy związane z neuropatią jaskrową. W niektórych przypadkach ODP może powodować również wystąpienie mroczka łukowatego lub powiększenie plamy ślepej w badaniu perymetrycznym.

Makulopatia związana z dołkiem rozwojowym tarczy nerwu wzrokowego