Rozwój diagnostyki obrazowej sprawił, że morfologia zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem jest dziś dobrze poznana. Nieinwazyjne narzędzia diagnostyczne, takie jak optyczna koherentna tomografia, angiografia fluoresceinowa i indocyjaninowa, elektrofizjologia czy autofluorescencja, dostarczają wciąż nowych informacji o złożonych procesach degeneracyjnych w AMD. Ułatwiają również diagnostykę różnicową tej choroby z innymi makulopatiami – najczęstsze z nich zostały omówione w artykule.

Wprowadzenie

Jednostkami chorobowymi, które różnicuje się najczęściej ze zwyrodnieniem plamki związanym z wiekiem (AMD – age-related macular degeneration), zwłaszcza zaś z jego formą wysiękową, są: centralna surowicza choroidoretinopatia (CSCR – central serous chorioretinopathy), przydołkowe siatkówkowe teleangiektazje (PRT – parafoveal retinal telangiectasia), którym mogą także towarzyszyć ogniska neowaskularyzacji (CNV – choroidal neovascularization), dystrofia żółtkowata dołkowo-plamkowa dorosłych (AVMD – adult-onset vitelliform macular dystrophy). W różnicowaniu należy pamiętać również o częstym torbielowatym obrzęku plamki (CME – cystoid macular edema) o różnej etiologii.^1,2 Podstawą diagnostyki różnicowej w CME jest optyczna koherentna tomografia (OCT) i angiografia fluoresceinowa (AF).

Do rzadszych jednostek chorobowych przebiegających z zajęciem plamki należą: choroba Stargardta (STGD – Stargardt’s disease) i dno żółtoplamiste (fundus flavimaculatus), czyli dwie formy jednej choroby genetycznej narządu wzroku dziedziczonej autosomalnie recesywnie, spowodowanej mutacją w genie ABCA4, rzadziej CNGB3 albo ELOVL4. Głównymi czynnikami różnicującymi AMD z STGD i fundus flavimaculatus są wcześniejszy wiek pojawienia się zmian na dnie oka (najczęstsza młodzieńcza dystrofia plamki) i zmiany w czynności bioelektrycznej siatkówki.^3-7 Ważna jest także ocena autofluorescencji, mikroperymetrii i skanów OCT. Zarówno w przypadku STGD, jak i fundus flavimaculatus zdarzają się w plamce ogniska CNV wymagające terapii preparatami blokującymi czynnik wzrostu śródbłonka naczyń (VEGF – vascular endothelial growth factor) i łożyskowy czynnik wzrostu (PlGF – placental growth factor).^7,8

W diagnostyce różnicowej AMD nie wolno pomijać ponadto dystrofii wzorzystej nabłonka barwnikowego siatkówki (pattern dystrophies of the retinal pigment epithelium) z charakterystycznymi obrazami w OCT, AF, elektroretinogramie, elektrookulogramie.9...

W artykule zostaną omówione i zróżnicowane najczęstsze z wyżej wymienionych jednostek chorobowych w kontekście AMD.